|
RE: UÇAK BİLETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Usul Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02/VUK-1/233-12327 02.04.2007*2571
Konu : Elektronik bilet yanında fatura
düzenlenmesi gerekip gerekmediği hk.
…………………………………………
İlgi: a) 17/04/2006 tarihli dilekçeniz.
b) 13/07/2006 tarih ve 5445 sayılı özelgemiz.
Başkanlığımıza verilen ilgi (a)’da kayıtlı dilekçeye istinaden tarafınıza 13/07/2006 tarih ve 5445 sayılı özelge verilmiş ise de benzer konuda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından alınan 14/03/2007 tarih ve 22609 sayılı yazıda;
“Özelgeye konu mükellef dilekçesinde, yurtiçi ve yurtdışı uçak bileti satışı ve seyahat organizasyonu faaliyeti ile iştigal edildiğinden bahisle hava yolu şirketlerinin biletlerinin satışı halinde yolcu taşıma biletine ek olarak fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği, bilet satış tutarının veya hava yolu şirketlerinden alınan komisyon tutarının kayıtlarda ne şekilde yer alması gerektiği ve toplam hasılatla nasıl ilişkilendirileceği, bilet bedeli üzerinde bulunan özel işlem vergisi ve eğitime katkı payının nasıl muhasebeleştirileceği, havayolu şirketlerinden alınan ve toplam bilet bedelini gösteren faturanın hizmet üretim maliyeti olarak kayıt edilip kayıt edilemeyeceği, faturanın hava yolu şirketi tarafından müşteriler adına doğrudan düzenlenmesi halinde müşterilerden olan alacağın nasıl belgelendirilmesi gerektiği ve ödemenin hangi kuruluşa yapılacağı hususlarında bilgi istenmektedir.
Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanununun 229. maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tarif edilmiştir. Kanunun 232. maddesinde de fatura kullanma mecburiyeti olan mükellefler hakkında açıklamalara yer verilmiştir.
Kanunun 233. maddesinde de “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedelleri aşağıdaki vesikalardan herhangi biri ile tevsik olunur.
1. Perakende satış fişleri;
2. Makineli kasaların kayıt ruloları;
3. Giriş ve yolcu taşıma biletleri.”
Hükmü bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunun Genel Tebliğinde uluslararası tarifeli havayolu taşımacılığı yapan IATA (Uluslararası Hava Taşıyıcıları Birliği) üyesi hava yolu şirketleri tarafından, IATA standartlarına göre düzenlenen ve havacılıkla ilgili uluslararası mevzuata uygun olarak, bilet üzerinde bulunması zorunlu bilgileri içeren ve IATA standartlarına göre basımı gerçekleştirilen yolcu biletlerinin fatura yerine geçtiği açıklanmış bulunmaktadır.
Bu itibarla, adı geçen mükellef tarafından hava yolu şirketlerinin biletlerinin satışına ilişkin olarak yolcu taşıma bileti düzenlenmesi yeterli olup, sözkonusu satışlar için (Vergi Usul Kanununun 232. maddesinde yer alan limitlere bakılmaksızın) ayrıca fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Öte yandan, hava yolu şirketlerinin biletlerinin satışı karşılığında alınan komisyon bedelleri adı geçen mükellefin hasılatını oluşturmakta olup bu bedeller için mükellef tarafından hava yolu şirketlerine fatura düzenlenmesi gerektiği tabiidir.
Yolcu taşıma biletlerinin hava yolu şirketi tarafından müşteriler adına doğrudan düzenlenmesi halinde, bedelin satışa aracılık eden mükellefe veya doğrudan hava yolu şirketine ödenmesi hususunda Vergi Usul Kanunu açısından herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bu durumda, mükellef tarafından hava yolu şirketinden alınan komisyon için fatura düzenlenmesi gerektiği açıktır.
Diğer taraftan, tekdüzen muhasebe sisteminin uygulanmasına ilişkin açıklamalar 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer tebliğlerle yapılmış bulunmaktadır.
Bu açıklamalara göre, adı geçen mükellef tarafından Türk Hava Yolları ve diğer hava yolu şirketlerinin biletlerinin satışından elde edilen gelir, sözkonusu hizmetler karşılığında yapılan komisyon ödemelerinden oluşmaktadır. Bu gelirlerin de tekdüzen hesap planına göre “600 Yurt İçi Satışlar” hesabında izlenmesi gerekmektedir.
Örneğin, (X) seyahat acentesi tarafından (Y) havayolu şirketine ait KDV dahil 10.000,00YTL’lik biletin peşin olarak satılmış olduğunu ve toplam bilet bedeli üzerinden %10 komisyon alındığını varsayarsak seyahat acentesinin muhasebe kayıtlarının aşağıdaki gibi olması gerekmektedir.
Seyahat acentesi tarafından biletin satış kaydı;
-------------------------------/--------------------------------
100 Kasa 10.000,00
320 Satıcılar 10.000,00
(hava yolu şirketi)
------------------------------/---------------------------------
Seyahat acentesi tarafından bilet bedelinin hava yolu şirketine ödenmesi kaydı;
-------------------------------/----------------------------------
320 Satıcılar 10.000,00
(hava yolu şirketi)
100 Kasa 10.000,00
-------------------------------/---------------------------------
Hava yolu şirketinden komisyon tutarının tahsilinin kaydı;
-------------------------------/--------------------------------------
100 Kasa 1.180,00
600 Yurtiçi Satışlar 1.000,00
391 Hesaplanan KDV 180,00
-------------------------------/--------------------------------------
Ayrıca, 4481 sayılı Kanunun 9. maddesi hükmüne göre tahsil edilen özel işlem vergisinin yürürlük süresi 31/12/2003 tarihinde sona ermiştir.
5035 sayılı Kanunun 43. maddesi ile 4306 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin (A) fıkrasında değişiklik yapılarak, 01/01/2004 tarihinden itibaren hava yolu ile iç hat yolcu taşımacılığında düzenlenen biletlerden alınan eğitime katkı payı uygulamasına son verilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle, 01/01/2004 tarihinden itibaren hava yolu ile iç hat yolcu taşımacılığından eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi alınmaması gerekmektedir.” denilmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Başkan a.
Grup Müdür V.
|
UÇAK BİLETLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
