CEZAİ ŞART (TAZMİNAT) İÇEREN KİRA SÖZLEŞMELERİNDE DAMGA VERGİSİ

[Ahmet Barlak]

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü    

  TARİH : 20.02.2012 SAYI : B.07.1.GİB.4.06.17.02-DMG-1493-223 KONU : Cezai şart içeren kira sözleşmesinin damga vergisi hk. …

İLGİ: … tarihli ve … evrak kayıt sayılı dilekçeniz

İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, … Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Emlak Müdürlüğü ile … Ltd. Şti. arasında düzenlenen ve Noterliğinize onaya gönderilen 16.09.2010 tarihli kira sözleşmesinin cezai şart tutarını da içerdiği belirtilerek söz konusu sözleşmenin damga vergisi matrahı ve uygulanacak oran hakkında görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3. maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4. maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 6. maddesinin ikinci fıkrasında, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı, hükme bağlanmıştır.

Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "/- Ahitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden, mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin; A/2 fıkrasında ise kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere damga vergisi oranları, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasındaki kağıtlar için binde 8,25; I/A-2 fıkrasındaki kağıtlar için binde 1,65 olarak belirlenmiştir.

İlgide kayıtlı yazı ekindeki … Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Emlak Müdürlüğü ile … Ltd. Şti. arasında 16.09.2010 tarihinde 1 (bir) yıl için 380.500,00 TL bedel üzerinden imzalanan sözleşmenin incelenmesinden, 11. maddesinde, kiracının fesih talebinde bulunması, kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, kiralananı amacı dışında kullanması, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi (kira bedellerinin/taksitlerinin zamanında ödenmemesi) veya işletme ruhsatının her ne sebeple olursa olsun iptal edilmesi hallerinde kira sözleşmesinin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 62. maddesine göre tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedileceği, kesin teminatı gelir kaydedilerek cari yıl kira bedelinin tazminat olarak tahsil edileceği;17. maddesinde, kira şartnamesinin bu sözleşmenin eki olduğu; kira şartnamesinin 6. maddesinde de, bir yıllık ihale bedeli üzerinden yüzde altı oranında kesin teminat alınacağı hususlarının düzenlendiği anlaşılmıştır.

Buna göre, … Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı … Emlak Müdürlüğü ile … Ltd. Şti. arasında düzenlenen ve Noterliğinize onaya gönderilen 16.09.2010 tarihli kira sözleşmesinin, 11. maddesinde belirlenen cezai şarta ilişkin tutar üzerinden, 488 sayılı Kanunun 6. maddesinin ikinci fıkrası ve Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre binde 8,25 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

[Ahmet Barlak]

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Konya Vergi Dairesi Başkanlığı
Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü

SAYI : B.07.1.GİB.4.42.16.02/DVK -1489-1550 28.10.2006
KONU : Kira Sözleşmesinde Damga Vergisi

………………….. VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE

İlgi’de kayıtlı yazınızla, Daireniz ……………. vergi numarasında kayıtlı mükellefi …………………………….. ile …………. Vergi Dairesi Başkanlığı ……. Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün ……………. vergi numaralı mükellefi ……. Giyim Ticaret A.Ş.’nin aralarında yapmış oldukları …… tarihli kira sözleşmesinde; üç aylık kira depozitosu ile bir yıllık kira cezaı şartının bedelleri toplamından damga vergisi ödenmediğinin yapılan teftiş sonucu tespitle ilgili cezalı tarhiyat yapıldığı ancak, ödevlinin düzeltme talebinin olduğu belirtilerek, kira sözleşmesinde depozito ve cezai şartın damga vergisi matrahına dahil edilip-edilmeyeceğinin bildirilmesi istenmektedir.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı, bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 3. maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 5. maddesinde; ‘ Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtların her nüshası ayrı ayrı aynı miktar veya nispette Damga Vergisine tabidir. Şu kadar ki, poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabi tutulur ‘ hükmü ile 6. maddesinde ise, ‘Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır.

Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır.

Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir.’ hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, bu Kanunu’na ekli (l) sayılı tablonun I. Akitlerle İlgili Kağıtlar Başlıklı Bölümünün A/2 fıkrasında, kira mukavelenamelerinin (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) binde 1,5 nispetinde damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümler çerçevesinde; kira sözleşmesinde kiralama süresi karşılığında ödenecek kira bedelinin haricinde ayrıca geçici ve kafi teminat, depozito ve cezai şart gibi birbirine bağlı ve bir asıldan doğma işlemlerin birlikte bulunması durumunda Damga Vergisi Kanunu’nun 6/2. maddesi hükmü dahilinde en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit ve işlem üzerinden damga vergisi hesaplanması gerekir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.