BASİT USULDEN GERÇEK USULE GEÇİŞTE YAPILMASI GEREK

[Ahmet Barlak]

BASİT USUL MÜKELLEFİ İKEN GERÇEK USULDE VERGİYE TABİ OLAN MÜKELLELERİN DÖNEM SONU STOKLARINA İLİŞKİN KDV VE DEMİRBAŞ VE ARAÇLARINA İLİŞKİN KDV'NİN İNDİRİM DURUMU.



Basit usle tabi mükelleflerin gerçek usule geçerken stoklarında bulunan emtiaya ilişkin kdv çıkarılacak envantere göre indirim konusu yapılabilmektedir. Yalnız basit usul oldukları dönemde bu Bu emtialara ait kdv gider olarak kaydedildiği için, gider olarak kaydedilen kdv ye ilişkin düzeltme yapılması gerekmektedir.
Düzeltmenin nedi ise kar yada zararın değişmesi değil devren emita tutarında dönemler arası tutarsızlıktır.
Örnek: 01/01/2011 tarihi itibari ile gerçek usule geçecek mükellefin 31/12/2010 tarihli hesap özeti aşağıdaki gibi olsun.

Giderler=20,000,00 tl.
Gelirler=10,000,00 tl.
Dönem sonu emtia= 15.000,00 tl.
Kar= 5.000,00

Dönem sonu mal mevcudundaki kdv yi indirim konusu yapmak istemezse mükellef gerçek usule geçtiği 01/01/2011 yıl dönem başı stok miktarı 15.000,00 TL. olarak yazacaktır.
Dönem sonu mal mevcudundaki kdv’yi indirim konusu yapmak isterse 15.000,00/1,18=12.711,86 TL. kdv hariç tutarı olacak. 2011 yılı dönem başı stok miktarı da 12.711,86 TL. olacaktır.

Görüldüğü gibi 2010 yılı dönem sonu stok miktarı yıllık gelir vergisi beyannamesindeki hesap özetinde 15.000,00 TL. gözükecek. 2011 yılı yıllık gelir vergisi beyannamesinde ise dönem başı stok miktarı 12.711,86 TL. gözükecektir. Bu durumun oluşmaması için 2010 yılı basit usul kayıtlarında gider yazılan dönem sonu stoğuna ait kdv’ne ilişkin kayıtların düzeltilmesi gerekmektedir. Düzeltme yapıldığında hesap özeti aşağıdaki şekilde oluşacaktır.

Giderler= 17.711,86 TL.
Gelirler= 10,000,00 TL.
Dönem Sonu Sonu Stok = 12.711,86
Kar= 5.000,00 TL.

Düzeltme yapıldığında 2010 yılı dönem sonu stoğu ile 2011 yılı Dönem başı stok tutarlarındaki uyumsuzluk ortadan kalkmış olacaktır.

Demirbaş ve araçlarda ise 193 sayılı gelir vergisi kanunun 215 seri nolu tebliğinin 32. Maddesinde belirtildiği üzere bunlar basit usul kayıtlarına gider olarak kaydedilmediği için bunlara ilişkin çıkarılacak envantere istinaden kdv’leri indirim konusu yapılabilir.




İlgili Mevzuat
3065 sayılı kanun madde 29/1-c maddesi
Götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri hükme bağlanmıştır.
ve
3065 sayılı kdv kanunun 23 seri nolu kdv genel tebliği H. Vergi İndirimi maddesi
2. Vergilendirme Usulü Değişikliğinde Stok Beyanı ve İndirimi:
Aynı maddenin 1. fıkrasına eklenen © bendi ile götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi iken gerçek usulde vergilendirilmeye başlanan mükelleflerin, çıkarılacak envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarında ayrıca gösterilen katma değer vergisini indirim konusu yapabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Buna göre, götürü usulde vergilendirilmekte iken, şartları kaybedip gerçek usulde vergilendirilmeye başlanan veya telafi edici usulden gerçek usule geçen mükellefler geçiş tarihi itibariyle stoklarında bulunan emtiayı bir ay içinde ilgili vergi dairesine bildireceklerdir.
Stok bildirimi herhangi bir şekle tabi olmayacak, ancak mükellefler stok bildiriminde mükellefiyet sicil numarası başta olmak üzere hüviyetlerine ilişkin bilgiler ile stok olarak beyan edilen malın cinsi, miktarı, birim fiyatı, tutarı, katma değer vergisi ve ilgili fatura tarih ve numarasını gösterecekler ayrıca tarih koymak suretiyle imzalayacaklardır.
Basit usle tabi mükelleflerin gerçek usule geçerken stoklarında bulunan emtiaya ilişkin kdv çıkarılacak envantere göre indirim konusu yapılabilmektedir. Yalnız basit usul oldukları dönemde bu Bu emtialara ait kdv gider olarak kaydedildiği için, gider olarak kaydedilen kdv ye ilişkin düzeltme yapılması gerekmektedir.
Demirbaş ve araçlarda ise 193 sayılı gelir vergisi kanunun 215 seri nolu tebliğinin 32. Maddesinde belirtildiği üzere bunlar basit usul kayıtlarına gider olarak kaydedilmediği için bunlara ilişkin çıkarılacak envantere istinaden kdv’leri indirim konusu yapılabilir.








Bu konu hakkında verilen muktezalar.

Başlık Basit usulden gerçek usule geçen mükellefin sabit kıymet niteliğinde olan aracın kalan amortisman süresine ait KDV nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk.
Tarih 12/05/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.48.15.01-15.01/KDV--40
Kapsam

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MUĞLA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Vergi Ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü


Sayı : B.07.1.GİB.4.48.15.01-15.01/KDV--40 12/05/2011
Konu : Basit Usulden Gerçek Usule Geçen Mükellefin



İlgi dilekçenizde, ... tarih ve ... no.lu fatura ile iktisap edildiği anlaşılan Temsa Marka otobüs ile şehir içi yolcu taşıma işi yapmakta olduğunuzu, EVDO kayıtlarına göre ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numarasında kayıtlı basit usulde mükellef iken 1/1/2010 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirmeye geçtiğinizi, bu nedenle sabit kıymet niteliğinde olan söz konusu aracın kalan amortisman süresine ait KDV nin indirim konusu yapılıp yapılamaycağı hususunda tereddüde düştüğünüzü belirterek konu hakkındaki görüşümüzün bildirilmesi istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 29/1-c maddesinde, götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin, çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin 3 üncü fıkrasında ise "İndirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir." denilmektedir.
Diğer taraftan, 23 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin "H-Vergi İndirimi" başlıklı bölümünün "Vergilendirme Usulü Değişikliğinde Stok Beyanı ve İndirimi" başlıklı 2 nci maddesinde;
"Aynı maddenin 1. fıkrasına eklenen © bendi ile götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi iken gerçek usulde vergilendirilmeye başlanan mükelleflerin, çıkarılacak envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarında ayrıca gösterilen katma değer vergisini indirim konusu yapabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Buna göre, götürü usulde vergilendirilmekte iken, şartları kaybedip gerçek usulde vergilendirilmeye başlanan veya telafi edici usulden gerçek usule geçen mükellefler geçiş tarihi itibariyle stoklarında bulunan emtiayı bir ay içinde ilgili vergi dairesine bildireceklerdir.
Stok bildirimi herhangi bir şekle tabi olmayacak, ancak mükellefler stok bildiriminde mükellefiyet sicil numarası başta olmak üzere hüviyetlerine ilişkin bilgiler ile stok olarak beyan edilen malın cinsi, miktarı, birim fiyatı, tutarı, katma değer vergisi ve ilgili fatura tarih ve numarasını gösterecekler ayrıca tarih koymak suretiyle imzalayacaklardır." denilmektedir.
Bu çerçevede basit usulde mükellefiyete tabi iken gerçek usulde vergilendirmeye geçen mükelleflerin, devreden stokları nedeniyle yüklenmiş oldukları katma değer vergisini çıkaracakları envantere göre indirim konusu yapmaları mümkün bulunmaktadır.
Buna göre, basit usule tabi olunan dönemde iktisap ettiğiniz söz konusu aracın, gerçek usule geçtiğiniz dönemin açılış kaydında faturaya dayandırmak suretiyle göstermeniz kaydıyla gerçek usule geçtiğiniz dönemde indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır. Ancak söz konusu verginin daha önce gider hesaplarında gösterilmesi halinde bu hesaplarda gerekli düzeltmenin yapılacağı tabidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
...


EK :
Özelge talep formu ve Fatura


(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.




Başlık Basit usulde vergilendirilmekte iken gerçek usule geçen mükellefin KDV indirimi hk.
Tarih 03/05/2011
Sayı B.07.1.GİB.4.16.16.02-300-10-34-52
Kapsam

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR GRUP MÜDÜRLÜĞÜ

Sayı : B.07.1.GİB.4.16.16.02-300-10-34-52 03/05/2011
Konu : Basit usulde vergilendirilmekte iken gerçek usule geçen mükellefin KDV indirimi.



İlgide kayıtlı dilekçenizde; şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinizden dolayı basit usulde gelir vergisi mükellefi iken, 29/1/2010 tarihinde bir otobüs satın aldığınız ve gerçek usulde vergilendirilmek üzere müracaatta bulunduğunuz belirtilerek, 2006 ve 2010 yıllarında satın almış olduğunuz araçlara ait katma değer vergilerinin Şubat 2010 vergilendirme dönemi katma değer vergisi (KDV) beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda görüş talebinde bulunulmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 29/1-c maddesinde götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirebilecekleri belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 30/b maddesinde ise, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre, mükelleflerin taksi işletmeciliği faaliyetinde kullanmak üzere iktisap ettikleri binek otomobillerinin alımında ödedikleri katma değer vergisinin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Bu çerçevede, basit usule tabi iken gerçek usule geçen mükelleflerin devreden stokları nedeniyle yüklenmiş oldukları katma değer vergisini çıkaracakları envantere göre indirim konusu yapmaları mümkün bulunmaktadır.
Buna göre; basit usulde mükellefken 2006 yılında satın aldığınız araç için yüklenmiş olduğunuz katma değer vergisini çıkarılacak envanterde göstermek şartıyla, gerçek usule geçtiğiniz dönemde indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.
Ancak, söz konusu araca ilişkin yüklendiğiniz katma değer vergisini daha önce gider olarak kaydetmiş olmanız halinde, bu tutar için gerekli düzeltmenin yapılacağı tabiidir.
Öte yandan, 2010 yılında satın aldığınız otobüse ilişkin alış vesikasında gösterilen katma değer vergisinin de, söz konusu işleme ait alış vesikasını kanuni defterinize kaydettiğiniz vergilendirme döneminde indirim konusu yapmanız mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.




Başlık Basit usule tabi iken gerçek usule geçen mükellefin devreden stoklar nedeniyle yüklenmiş olduğu katma değer vergisini çıkaracağı envantere göre indirim konusu yapması mümkündür.
Tarih 15/02/2005
Sayı B.07.0.GEL.0.54/5429-722
Kapsam

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.54/5429-722
KONU:
UŞAK VALİLİĞİ
(Defterdarlık:Gelir Müdürlüğüne
İLGİ : 28.4.2004 tarih ve B.07.4.DEF.0.64.10/3065-03/143" sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda, basit usulde gelir vergisi mükellefi olan .....'ın 10.03.2004 tarihi itibariyle istisnadan vazgeçtiği Mart/2004 yılına ait Katma Değer Vergisi (KDV) Beyannamesinde 31.12.2003 ve 10.03.2004 itibariyle ayrı ayrı stok mal alışlarını tespit ettiği belirtilerek bu alışlara ilişkin KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı sorulmaktadır.
KDV Kanununun; 4842 sayılı Kanunun 23. maddesiyle değişik 1" 4-a maddesinde, 01.07.2003 tarihinden itibaren Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf esnaf ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'den istisna olduğu.
18. maddesinde, vergiden istisna edilen işlemleri yapanların diledikleri takdirde ilgili vergi dairesine yazılı olarak müracaatta bulunarak bu işlemleri dolayısıyla vergiye tabi tutulmalarını talep edebilecekleri, bu talebin mükellefin istisnaya dahil olan işlemlerinin tamamını kapsamasının şart olduğu, mükellefiyetin devim edilmekte olan işlemlere şümulünün olmadığı.
29/1. maddesinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak; kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV, ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV ve götürü veya telafi edici usulde vergiye tabi mükelleflerden gerçek usulde vergilendirmeye geçenlerin çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki mallara ait fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'yi indirebilecekleri,
34/1. maddesinde, yurt içinden sağlanan veya ithaî olunan mal ve hizmetlere ait KDV'nin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanunî defterlere kaydedilmek şanıyla indirilebileceği hükme bağlanmıştır.
88 Seri No'lu KDV Genel Tebliğinin A/6 bölümünde, basit usule tabi gelir vergisi mükellefleri son KDV Beyannamelerini (2003/Nisan, Mayıs, Haziran dönemine ilişkin olmak üzere) 25 Temmuz 2003 günü mesai saati sonuna kadar vergi dairesine vermiş olmaları gerektiği, bu beyannamede "Sonraki Dönemlere Devreden KDV" bulunması halinde devreden vergi tutan 2003 takvim yılı gelir vergisi hesaplarında gider olarak dikkate alınacağı.
91 Seri No'lu KDV Genel Tebliğinin J bölümünde Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen KDV mükelleflerine yönelik olarak 215 Sen Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin 4.2. bölümünde yer alan açıklamanın KDV Kanununun İS/1. maddesine göre istisnadan vazgeçen mükellefler açısından geçerli olmasının uygun görüldüğü, buna göre gelir vergisi bakımından basit usule tabi olan ve KDV Kanununun 4842 sayılı Kanunla değişik 17/4-a maddesindeki istisna kapsamında işlem yapmak istemeyen mükelleflerin KDV Beyannamelerini üçer aylık dönemlerde verecekleri belirtilmiştir.
Buna göre basit usule tabi iken gerçek usule geçen .......'ın devreden stokları nedeniyle yüklenmiş olduğu katma değer vergisini çıkaracağı envantere göre indirim konusu yapması mümkün bulunmaktadır.
Ancak, gerçek usule geçen ...'ın çıkardığı envanterde yer alan mallara ilişkin katma değer vergisini daha Önce gider olarak kaydettiği takdirde, bu tutarlar için gerekli düzeltmenin yapılacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.



Düzenleyen Ahmet BARLAK - 22.Eylül.2011 Saat 14:56