Ev hizmetlerinde çalışanlardan vergi alınmaz
Ev hizmetlerinde çalışanlar da SGK sigortalısı olurlar ve Onlar için de sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ödenir ama bu çalışanlar için gelir vergisi ödenmediği için normal çalışanlara göre cebinizden çıkacak para daha az olur…
Ali bey, ablam benim bebeğime bakıcılık yapıyor ve ben de ona bunun karşılığında belli bir ücret ödüyorum. Sanırım geçen sene bir televizyon programında bebek bakıcısı olarak çalışanların sigorta durumu ve emeklilik durumu ile ilgili bir açıklama yapmıştınız. Bu uygulamanın nasıl olduğu hakkında bilgi verebilir misiniz? Ayşem Nişancı
A-Sürekli ev hizmetlerinde çalışanlar sigortalıdır ama işçi değildir
Hanımefendi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince (madde 6) aşağıda sayılanlar için SGK primi ödenmesi gerekmez;
“a) İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi,
b) Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışardan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar,
c) Ev hizmetlerinde çalışanlar (ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç),
…”
Madde metninden de görüldüğü üzere ücretle ve sürekli olarak çalışan ev hizmetleri görevlileri SGK’lı olmalı ama ücretsiz veya ücretli olup da süreksiz çalışanlar için SGK primi ödenmesi gerekmemektedir.
4857 sayılı İş Kanunu gereğince, sürekli işlerin tanımı şu şekilde yapılmıştır “Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.”
Yani, ev hizmetlisi 30 günden az çalışmışsa süreksiz iş olup bundan fazla devam etmiş ise sürekli hale gelmiş demektir. Ancak bu durum sadece Sosyal Güvenlik uygulamaları için geçerlidir.
Siz, ablanızı 30 günden fazladır çalıştırıyor dahi olsanız ablanız İş Kanunu’na tabi işçi değildir yani 4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan,
-Yıllık izin,
-Mesai ve fazla mesai,
-İhbar öneli veya tazminatı,
-Kıdem tazminatı gibi haklara sahip değildir.
Çünkü,
4857 sayılı İş Kanunu gereğince, kapıcıların çalıştıkları her bir yıl için kıdem tazminatı ödenmesi zorunluluğu var iken kapıcı dışındaki meslekler olan, dadılık, hizmetçilik, ev aşçılığı, bahçıvanlık, uşaklık gibi işlerde çalışanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekmemektedir. Çünkü, “Ev hizmetlerinde,” çalışanlar 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışındadırlar. İş Kanunu’nun çalışanlara sağladığı hakları kullanamazlar.
Öte yandan, sürekli ve ücretle çalıştığı için 5510 sayılı Kanun gereğince de SGK’ya her ay bildirilmeli ve adına prim ödenmelidir.
B-İşyeri ve işe giriş işlemleri yapılmalıdır
5510 sayılı Kanun gereğince sürekli ve ücretle çalışan ev hizmetlilerini SGK’ya bildirmenin de bir usulü-esası vardır.
Mevzuat gereğince, bir işçiyi (hizmetçiyi-kapıcıyı-bahçıvanı) işe alan ev sahibi,
1-Aynı gün SGK’ya işyeri bildirgesi doldurup gönderecektir. (Bildirgelerin örnekleri
http://www.sgk.gov.tr web sayfasında “Formlar ve Dilekçeler” bölümünde var.)
2-Ardından, e-bildirge için şifre talep edip, internet üzerinden işe aldığı ev hizmetlisi için bir ay içinde işe giriş bildirgesi doldurup SGK’ya vereceklerdir.
3-Öte yandan her ay bir önceki ayda ev hizmetlisi için (693 liradan az olmamak şartıyla) ayda kaç lira ücret ödendiğini belirten Aylık Prim ve Hizmet Bildirgesi’ni de SGK’ya verecektir.
SGK’nın yeni uygulaması gereğince işverenler evde bir kişi dahi çalıştırıyor dahi olsalar aylık bildirgeleri de elden değil e-bildirge sistemi üzerinden SGK’ya internet üzerinden gönderme zorunluluğu vardır.
C- Ev hizmetlerinde çalışanlar işsizlik sigortasına dahil
Ev hizmetlerinde çalışanların tamamı ile kapıcılar, “İşsizlik Sigortası” kapsamı içindedirler. Yani ev hizmetlerinde çalışanlara İş Kanunu kapsamında ihbar, kıdem tazminatı, yıllık izin gibi haklar verilmemiştir ama işsiz kalırlarsa işsizlik sigortasından para da alabilirler. Tabi bunun için 4447 sayılı Kanun gereğince en az az 600 gün (20 ay) sigortalı çalışmak birinci şarttır.
D-Ev hizmetlileri için vergi ödenmez
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesi gereğince, “...Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır)...” Gelir Vergisi’nden muaftır. Bu durumda aylık 1000 YTL kazanç bildirilen bir kapıcılık-hizmetçilik işyerinden SGK’ya eski adıyla SSK’lı yeni adıyla 4/A’lı gibi bildirilirse ödenecek olan prim işsizlik sigortası dahil yüzde 36,5 oranıyla 365 YTL prim ödenecek ama hiç gelir-damga vergisi ödenmeyecektir.
E-Ablanızı SGK’lı yapın
Tıpkı, SSK’nın isteğe bağlısı sona erdikten sonra SSK’lı bir işe girip çalışmak zorunda olanların tercih ettiği ev hizmetlileri sigortasında sadece SGK ve işsizlik sigortası primi ödenir ama gelir vergisi ödenmediğinden diğer işçilere göre daha az para vermiş olursunuz. Siz de ablanızı, sürekli ve ücretle çalıştırıyorsanız SGK’ya her ay internet üzerinden e-bildirge vermeli ve primlerini de ödemelisiniz.
SORU :
20.12.1989 işe girişli bir işçiyim. 2003 yılından beri özel bir denizcilik firmasında sözleşmeli olarak çalışmaktayım, sözleşmeli olduğumuz için 6 ayda bir izne ayrılıyoruz, bu arada sigortamız kesiliyor. Size sormak istediğim bu işyerinden ayrıldığımızda veya çıkartıldığımızda yada izne ayrılmışsak fakat tekrar işbaşı için çağrılmamışsak bu işyerinden tazminatlarımızı alabilir miyiz? Nedim Temel
CEVAP :
Şayet denizci yani gemi adamı iseniz 854 sayılı Deniz-İş Kanunu’na tabisiniz, değilseniz 4857 sayılı İş Kanunu’na tabisiniz. Hangisi olursa olsun altışar aylık belirli süreli hizmet akdi yapılıyor ve süresi sonunda veya ara verilerek tekrarlanıyorsa kıdem tazminatı hakkınız doğar. Ancak bunun için o işverendeki çalışma sürenizin en az 1 yılı geçmiş olması gerekir.
17.09.2009
KAPICI, HİZMETCİ, BAHÇIVAN, BEKCİ GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ
