|
ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMAYA İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK PENCERESİNDEN BAKALIM
ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMAYA İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK PENCERESİNDEN BAKALIM
ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMAYA İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK PENCERESİNDEN BAKALIM
Yaz ayları geldiğinde tatil beldeleri dolar taşar.Bu beldelerde tatilcilere hizmet eden çalışanların birçoğu ihtiyaç durumuna göre 4857/14.Maddesinde belirtilen Çağrı Üzerine Çalışma Sözleşmesi ile çalıştırılırlar.
4857/14.Maddesinde;''Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır. İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır. Süreye uygun çağrı üzerine işçi iş görme edimini yerine getirmekle yükümlüdür. Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste çalıştırmak zorundadır.''
Çağrı Üzerine Çalışma aslında Kısmi Süreli Bir İş Sözleşmesidir.
Bu sözleşmeyi inceler isek;
1.)Yazılı olacaktır.
2.)İşveren ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisidir.
3.) Kısmi süreli bir iş sözleşmesidir.
4.)Çalışma süreleri taraflara arasında Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi olarak belirlenir.
5.)Taraflar arasında işçinin ne kadar süreyle çalışacağına dair süre belirlenmemiş ise haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır.
6.)Çağrı üzerine çalıştırmada ücret belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ödenecektir.
7.)İşveren çağrı yoluyla talep hakkına sahip olduğundan işçisini iş görme edimini yerine getirme işlemini işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır.İşçi bu süreye uymak zorundadır.
8.)Günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste çalıştırmak zorundadır.
Çağrı Üzerine Çalışmaya Tabi Tutulanlar Farklı İşleme Tabi Olmayacaktır.
4857 sayılı İş Yasası’ nın 13/2. fıkrasına göre, kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.
Yıllık ücretli izin süresi, yasal bildirim önelleri, yasal kıdem tazminatı (yılda 30 günlük ücreti tutarında), fazla çalışma ücreti, genel tatil ile ulusal bayram günü ücreti gibi işçilik hak ve alacakları konusunda tam süreli çalışan işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz.
Çağrı Üzerine Çalışmayı Kısmi Süreliden Ayıran Fark ve Fazla Çalışma Yaptırılmaması:
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği Kısmi Süreli Çalışma Madde 6’da
İşyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.Bu da 30 saat olarak belirlenmiştir.
Çağrı üzerine çalışmada ise süre 20 saat olarak belirlenmiştir. Bu nedenle çağrı üzerine çalışmada belirlenecek haftalık iş süresinin 30 saatin üzerinde belirlenmesi söz konusu olamayacaktır.
Fazla Çalışma ve Fazla Süreli Çalışma Yönetmeliğini baktığımızda Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilere fazla sürelerle çalışma da yaptırılamaz.
O halde çağrı üzerine sözleşme yapılan işçilerde fazla sürelerle çalışma da yaptırılamaz.
SGK Yönünden Nasıl Bir İşlem Yapılacaktır:
SSİY Kısmi süreli çalışmalarda prim ödeme gün sayısı 101.Madde Açıklanmıştır.
1) Sigortalının normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre üçte ikisi oranından daha az belirlendiği çalışmalar kısmî süreli çalışmadır.
2) Kısmi süreli çalışma, işveren ile sigortalının yazılı olarak yapılan iş sözleşmesinin niteliğine bağlı, aylık ücret karşılığı çalışma biçiminde imzalanmışsa, sigortalı haftalık çalışma süresine bakılmaksızın tam ay olarak bildirilir.
3) İş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmış ise kısmi süreli çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin, 4857 sayılı İş Kanununa göre günlük olağan çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesiyle, sigortalı için bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısı hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.
4) 20/4/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamında çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin sekiz saate bölünmesiyle, ayda kaç gün sigortalı bildirileceği hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 8 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.
5) Yazılı sözleşme ile sigortalının yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması hâlinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı çağrı üzerine çalışmalarda, çalışma süresi gün, hafta ve ay olarak belirlenmiş ise bu süreler üzerinden; taraflar arasında çalışma süresi gün, hafta ve ay olarak belirlenmemiş ise sigortalının aylık çalışma süresi yukarıdaki fıkralar hükmünce hesaplanan gün sayısı üzerinden bildirilir. Ancak, çalışma süresinin gün, hafta ve ay olarak belirlenmiş süreden fazla olması hâlinde bu süre dikkate alınarak yukarıdaki fıkralar hükmünce hesaplanan gün sayısı üzerinden bildirilir. Bu fıkranın uygulanmasında 4857 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hükümleri de dikkate alınır.
O halde Örneğin(A) A.Ş. Çalışan Ahmet Bey hafta da 20 saat ayda 80 saat üzerine Çağrı Üzerine Çalışma Sözleşmesi yapılmıştır.
SGK APHB gün olarak 80/7,5=10,66 gün olduğundan 11 gün olarak belirtilecektir.
EK-10 SGK Sigortalıların Eksik Gün Bildirimi yapılacaktır.En geç ayın 23’üne kadar formun ekinde ilgili üniteye bizzat elden verilecek veya acele posta servisi (APS), iadeli taahhütlü ya da taahhütlü olarak gönderilir.Bunun ekinde sözleşme fotokopisi verilecektir.Noter kanalı ile düzenlenmiş ise geriye dönük hazırlanmayacağı için kurum nezdinde geçerli evrak olarak sayılıyor.APHB 30 günden az çalışanlardan aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirilen eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam) olarak belirtilecektir.
4857 Sayılı Kanuna Göre Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların Borçlanmaları Halinde Emekli Günleri Yakınlaşacak.
5510 sayılı Kanunun 41. maddesine eklenen (i) bendi ile 25.02.2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkan sağlanmıştır. Bu bent uyarınca yapılacak borçlanmalar 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.
41. maddesinin (i) bendi gereğince borçlanma yapacakların borçlanmaya ilişkin prim tutarı 01.01.2012 tarihine kadar sigortalının veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte 82. maddeye göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır. Ancak, ay içerisinde eksik kalan sürelerini 60. maddenin birinci fıkrasının (g) bendine göre genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle 30 güne tamamlayanların bu sürelerde yapacakları borçlanmalarda borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanacaktır.
Bu durumda (i) bendi kapsamında borçlanma yapacakların; genel sağlık sigortası primi ödenmemiş süreler için borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 32), genel sağlık sigortası primi ödenmiş süreler için borçlanma tutarı ise (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 20) formülüne göre hesaplanacaktır.
4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik sürelerinin borçlandırılmasında sigortalılar ay içinde 30 günden az çalıştıkları süreleri 30 güne tamamlayarak borçlanma yapacaklarından 28, 29 ve 31 gün çeken aylardaki borçlanılacak süreler 30 güne tamamlanarak borçlanma süresi belirlenecektir.
İdari Para Cezası:
Çağrı üzerine çalışma usulüne uyulmayan her bir işçi için 107 TL.İPC vardır.
VEDAT İLKİ
|
ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMAYA İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK PENCERESİNDEN BAKALIM
