BİNEK ARAÇ MI? TİCARİ ARAÇ MI?

[Ahmet Barlak]

BİNEK ARAÇ MI? TİCARİ ARAÇ MI?


Piyasada satılmakta olan çok amaçlı araç” olarak tanınan Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transpoter, Starex gibi araçların kdv indirimi yönünden binek araç mı yoksa ticari araç, olarak mı değerlendirileceği karışıklığa sebep olmaktadır.
29/03/2004 tarihinde çıkarılan 3065 Sayılı KDV Kanunun 2004-10 sayılı sirkülerinde bu araçların yük taşıma kapasitelerinin 350 kg dan fazla olması halinde taşıt 87.04 tarife pozisyonu kapsamındaki “eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar” olarak mütalaa edilecek ve aracın iktisabında yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilecektir.
27 Temmuz 2005 Tarihli 25888 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan ve 21/07/2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren <strong>Gümrük Müsteşarlığı’nın 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile tanımı yapılan</strong> Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transpoter, Starex gibi araçların tarife pozisyonu 87.04 ten 87.03’e binek oto tarife pozisyonuna alınmıştır. İlgili tebliğde aşağıdaki gibi tanımlanmıştır. (87.03 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıt.)
21/07/2005 tarihinden önce bu araçları alanların KDV’Nİ indirim konusu yaparken bu tarihten sonra alanların ise kdv’ni indirim konusu yapmamaları gerekmektedir.
21/07/2005 tarihinden sonra alınan bu tür araçlara ait katma değer vergisini indirim konusunu yapan mükelleflerin yapılan kdv indirimi KDV Kanununun 2004-10 seri nolu sirkülerinde belirtildiği gibi KDV beyannamesinin İLAVE EDİLECEK KDV Satırına yazılarak beyan edilmesi gerekmektedir. İndirim hesaplarından bu şekilde çıkarılan ve beyan edilen katma değer vergisinin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespiti bakımından gider veya maliyet unsuru olarak değerlendirileceği tabiidir.
Konuya ilişkin yasal mevzuat aşağıdaki gibidir.
Tarih : 29/03/2004
Sayı : KDVK-10 / 2004-10
Kapsam:
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
KATMA DEĞER VERGİSİ SİRKÜLERİ / 10
Konusu : Fabrika çıkışı kapalı kasa kamyonet olarak imal edilen motorlu araçların binek otomobile çevrilmesi durumunda yüklenilen KDV’nin indirimi hakkında
Tarihi : 29.03.2004
Sayısı : KDV-10 /2004-10
İlgili olduğu maddeler : Katma Değer Vergisi Kanunu Madde 30/b
1.Giriş : Fabrika çıkışı kapalı kasa kamyonet olarak imal edilen motorlu araçlara ( Fiat Doblo Cargo, Peugeot Partner, v.b.) koltuk ilavesinden sonra ruhsatının binek otomobil olarak değiştirilmesi halinde KDV indirimine ilişkin Bakanlığımıza intikal eden bazı tereddütler ile ilgili açıklamalarımız aşağıdadır.
B. İndirim Uygulaması: Fabrika çıkışı kapalı kasa kamyonet olarak imal edilen motorlu araçlar, 87.04 tarife pozisyonunda belirtilen “eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar” kapsamına girmektedir. Bu araçların iktisabında yüklenilen KDV genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Bu araçlara koltuk konulması ve binek otomobil olarak ruhsat değişikliği yapılması halinde Dünya Gümrük Örgütünün 1977 yılında yaptığı 19. dönem toplantısında aldığı karara ve buna dayalı olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 12.03.1998 tarih ve 1998/9 sayılı genelgesi çerçevesinde araçların değişiklikten sonra sahip olduğu yük ve yolcu kapasitelerinin karşılaştırması yapılacaktır. Bu karşılaştırmada kişi başına 70 kg’lık ağırlık esas alınacaktır. Buna göre aracın değişiklikten sonra şoför hariç 4 kişilik yolcu koltuğu bulunması halinde yolcu taşıma kapasitesi (5×70kg) = 350 kg olarak kabul edilecektir. Değişiklikten sonra araç için öngörülen yük taşıma kapasitesinin 350 kg’dan fazla olması halinde taşıt 87.04 tarife pozisyonu kapsamındaki “eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar” olarak mütalaa edilecek ve aracın iktisabında yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Yolcu kapasitesi yük kapasitesinden fazla olan taşıtlar ise 87.03 tarife pozisyonundaki “binek otomobil” kapsamında değerlendirilecek ve bunların iktisabında yüklenilen vergi indirim konusu yapılamayacaktır.
Bu durumda, taşıtların koltuk ilavesinden sonra ruhsatının da binek otomobili olarak değiştirilmesi halinde indirilen katma değer vergisinin, değişikliğin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinin 20. satırına eklenerek beyan edilmesi gerekmektedir. İndirim hesaplarından bu şekilde çıkarılan ve beyan edilen katma değer vergisinin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespiti bakımından gider veya maliyet unsuru olarak değerlendirileceği tabiidir.
Duyurulur.
Osman ARIOĞLU
Bakan a.
Gelirler Genel Müdürü
———————————————————————————–
27 Temmuz 2005 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 25888
Gümrük Müsteşarlığından:
Gümrük Genel Tebliği
(Tarife-Sınıflandırma Kararları)
( Seri No: 8 )
Amaç
Madde 1 — Bu Tebliğin amacı, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin yeknesak olarak uygulanmasının temini için bazı eşyaların Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin Gümrük Müsteşarlığı’nın Sınıflandırma Kararlarının duyurulmasıdır.
Kapsam
Madde 2 — Bu Tebliğ, Gümrük Müsteşarlığının Sınıflandırma Kararlarını (EK) kapsar.
Tanımlar
Madde 3 — Bu Tebliğin uygulanmasında;
Türk Gümrük Tarife Cetveli: Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini,
GYK: Tarifenin Yorumuna ilişkin Genel Kuralları
ifade eder.
Madde 4 — Bu Tebliğ eki sınıflandırma kararlarına uymayan Bağlayıcı Tarife Bilgileri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 9 uncu maddesinin 5 inci fıkrası gereğince, bu Tebliğin yayımı tarihinde geçerliliğini yitirir.
Hukuki Dayanak
Madde 5 — Bu Tebliğ 4458 Sayılı Gümrük Kanununun 10 uncu maddesi uyarınca düzenlenmiştir.
Yürürlük
Madde 6 — Bu Tebliğ, 21/7/2005 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
Madde 7 — Gümrük Genel Tebliğleri (Tarife-Sınıflandırma Kararları) (Seri No: 5, 6 ve 7) bu Tebliğin yayımı tarihinde geçerliliğini yitirir.
Yürütme
Madde 8 — Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.
EK

Eşyanın Tanımı Tarife Pozisyonu ve Sınıflandırmanın Gerekçesi
1+1 koltuklu, şöfor ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıt 87.03GYK 1 ve 6.
1+1 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, kargo kısmında araçların yolcu bölümlerinde bulunan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler) bulunmayan, iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın) veya bulunmayan, ) veya bulunmayan; şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunan kapalı kasa motorlu taşıt. 87.04GYK 1 ve 6
1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıt 87.03GYK 1 ve 6

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
(Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)
SAYI : KDV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.29.25-38279
KONU : Mesleki faaliyetin icrasında kullanmak üzere satın alınan aracın tesliminde uygulanacak KDV oranı.
UYGULAMA TAMİMİ
NO: KDV-2009/46
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 28 inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak 24.12.2007 tarihinde kararlaştırılan ve 30.12.2007 tarihinde yayımlanan 2007/13033 sayılı Kararname eki “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranlarının Tespitine İlişkin Karar” ile mal teslimleri ve hizmet ifalarına uygulanacak KDV oranları, ekli I sayılı listede yer alan mal ve hizmetler için %1, ekli II sayılı listede yer alan mal ve hizmetler için %8, bu listelerde yer alanlar hariç olmak üzere vergiye tabi işlemler için %18 olarak yeniden belirlenmiştir.
Söz konusu Kararname Eki Kararın I sayılı listesinin 9. sırasında;
“Aşağıda tanımları yapılan motorlu taşıtlardan yalnız “kullanılmış” olanlar,
Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış arabaları dahil).[ (Yalnız binek otomobilleri, steyşın vagonlar, yarış arabaları, arazi taşıtları, jipler, vb., motorlu karavanlar, elektrik, gaz, güneş enerjili vb. motorlu taşıtlar, “87.03.10.11.00.00 özellikle kar üzerinde hareket etmek için dizayn edilmiş sıkıştırma ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlu olanlar (dizel veya yarı dizel) veya kıvılcım ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlu taşıtlar”, 8703.10.18.00.00.diğerleri”)][( Ambulanslar, mahkum taşımaya mahsus arabalar, para arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi özel amaçla yapılmış motorlu taşıtlar hariç)]” (KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde bu Kararın 1 inci maddesinin (a) bendinde öngörülen vergi oranı uygulanır.)” %1 oranında KDV’ye tabi olduğu kararlaştırılmıştır.
Ayrıca, Kanunun 28 inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak 6/4/2008 tarihli ve 26839 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13426 sayılı Kararname eki Kararın 2 nci maddesinde, Kanunun 30 uncu maddesinin (b) bendine göre binek otomobillerin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31/12/2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimde (% 1) KDV oranı uygulanacağı belirtilmiştir.
Aynı Kanunun “İndirilemeyecek KDV” başlıklı 30. maddesinin (b) bendinde; faaliyetleri kısmen ya da tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirilemeyeceği” hüküm altına alınmıştır.
Benzer bir konuda Bakanlık Makamı’ndan alınan 29.01.2009 tarih, 9785 sayılı yazıda;
“Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan kullanılmış binek otomobillerinin teslimi, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (I) sayılı listenin 9. sırası uyarınca % 1 oranında KDV’ye tabi bulunmaktadır. Bu pozisyondaki araçların tanımıyla ilgili olarak 8 No.lu Gümrük Tebliğinde; 1+3, 1+4 ve 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örneğin, yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükleri), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın), şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan, kapalı kasa motorlu taşıtların 87.03 tarife pozisyonunda olduğu açıklanmıştır.
…” denilmektedir.
Yine, benzer bir konuda Bakanlık Makamı’ndan alınan 15.09.2006 tarih ve 71698 sayılı yazıda;
“…
Serbest muhasebeci mali müşavirlik, gümrük müşavirliği vb.serbest meslek faaliyetlerinde kamyonet cinsi araçların kullanılması esas itibariyle bur tür faaliyetlerin yürütülmesindeki amaca uygun bir kullanım olarak değerlendirilmemektedir.
Bu itibarla, bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün olmayıp, işin mahiyetine göre gider, maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınabilecektir.” denilmektedir.
Buna göre, mesleki faaliyetin icrasında kullanılan ve ruhsatında kamyonet yazan aracın şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmaması halinde binek otomobili kapsamında değerlendirilecek olup alımında yüklenilen verginin indirim hakkına sahip olunmaması nedeniyle satışında %1 oranında KDV uygulanacaktır.
Diğer taraftan, aynı aracın şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunması halinde, binek otomobili kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, söz konusu aracın satışı genel oranda (%18) KDV’ye tabi olacaktır.
Ayrıca, mesleki faaliyetin icrasında kullanılmak üzere satın alınan binek otomobilinin alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Başkan a.
Grup Müdür V.

ÇOK AMAÇLI ARAÇ ALIMINDA YÜKLENEN KDV’NİN İNDİRİMİ

Çok amaçlı araç” olarak tanınan Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transpoter, Starex gibi araçlar, ister 1+1 ister 4+1 olsun, 21.07.2005 tarihine kadar yük taşımak üzere imal edilmiş araç olarak sınıflandırılmıştı. Ancak, Gümrük Müsteşarlığı’nın 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile bu araçlardan şoför mahallinin arkasında koltuğu veya camı bulunanlar, 21.07.2005 tarihinden itibaren binek otomobili sınıfına dahil edildi.
Buna göre, Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transpoter, Starex gibi (4+1) araçlar 21.07.2005 tarihinden itibaren binek otomobil sınıfına dahil edildiğinden, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, bu araçların alımında ödenen KDV’nin, KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre indirim konusu yapılmaması gerekiyor.
87.04 tarife pozisyonundaki panelvan veya kamyonet olarak satın alınan araçlara ödenen KDV, alımın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bu şekilde araç satın alındıktan sonra, arkaya koltuk eklenmek, cam açmak gibi tadilatlar yapılarak aracın 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobili veya (8+1) kişi taşımak üzere imal edilmiş araca dönüştürülmesi halinde, indirim konusu yapılan verginin Kanun’un 30/b maddesine göre düzeltilmesi gerekir. Düzeltme işlemi, daha önce indirim konusu yapılmış olan KDV’nin, dönüşümü yapılan aracın trafik siciline kayıt ve tescil ettirildiği dönem beyannamesinde hesaplanan KDV’ye ilave edilmek suretiyle yapılacağı tabiidir. Bu şekilde indirim hesaplarından çıkarılacak olan KDV’nin ise doğrudan gider veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle telafi edilmesi gerekir.
Aynı husus, 87.02 tarife pozisyonunda satın alınan minibüslerin, koltukları sökülmek suretiyle 87.03 tarife pozisyonuna giren araçlara dönüştürülmesi halinde de geçerlidir. Örneğin 10 koltuklu minibüs olarak satın alınıp KDV’si indirim konusu yapılmış olan aracın, bir sıra koltuğu sökülerek makam aracı haline getirilmesi, aracın binek otomobiline dönüştürülmesine neden olacağından, aracın bu şekilde trafiğe tescil ettirileceği dönemde indirilen KDV’nin düzeltilmesi gerekecektir


Başlık Çift Sıralı Camlı Kapalı Kasa Kamyonetin, Tesliminde Uygulanacak KDV Oranı hk.
Tarih 06/05/2010
Sayı B.07.1.GİB.4.33.15.01-2010-701-10-4
Kapsam

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MERSİN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MERSİN VERGİ VE ANLAŞMALAR UYGULAMA MÜDÜRLÜĞÜ


Sayı : B.07.1.GİB.4.33.15.01-2010-701-10-4 06/05/2010
Konu : KDV ORANI

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzla ihale yoluyla satılan ..., 2007 model, Dacıa marka, MCV AMB.1.5DCI tipi 4+1 kişilik, çift sıralı camlı kapalı kasa kamyonetin, tesliminde uygulanacak katma değer vergisi oranının bildirilmesi istenilmektedir.
Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun; 1/1 inci maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler, 1/3-d maddesine göre, müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışlar KDV ye tabidir.
KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listenin 9 uncu sırasına göre, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlardan kullanılmış olanların teslimi %1 oranında KDV ye tabidir. Bu sırada yer alan "kullanılmış" deyimi 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre özel tüketim vergisine tabi olmayan taşıtları ifade etmektedir.
87.03 tarife pozisyonunda yer alan eşyaların tanımına ilişkin olarak, 27/7/2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ve 6/2/2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) ile açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre;
1. 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (Örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar 87.03 tarife pozisyonunda yer almaktadır.
2. 87.03 tarife pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış arabaları dahil) hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi "çok amaçlı araçları" kapsamaktadır.

3. Kamyonet türü araçlar genellikle birden fazla koltuk sırasına sahiptirler ve biri insan taşınmasına mahsus kapalı bir kabin ve eşya taşınmasına mahsus açık veya kapalı bir alan olmak üzere iki ayrı alandan meydana gelirler. Bununla birlikte, bu tür araçların ikiden fazla aksı olması veya eşya taşımaya mahsus alandaki azami dahili taban uzunluğunun aracın dingiller arası mesafesinin % 50 sinden fazla olması halinde, bu araçlar 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.


4. Birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türüaraçlar 87.03 pozisyonu Armonize Sistem İzahnamesinde verilen göstergeleri karşılamalıdır. Ancak, arka kısımda güvenlik teçhizatı ve koltukların yerleştirilmesi için sabit tutturma noktaları ve bağlantı elemanlarının bulunmadığı birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü araçlar, yolcu alanı ile yük alanı arasında sabit bir panel veya bariyer ya da yan panellerde pencereleri bulunsun veya bulunmasın 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.
Bununla beraber, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listenin 9 uncu sırasında KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde % 18 oranında KDV uygulanacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 2008/13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin 2 nci maddesinde; KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31/12/2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde, bu teslimde % 1 oranında KDV uygulanacağı ifade edilmiştir.
Satışı yapılacak aracın durumunun, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde satışı yapan İcra Müdürlüğünce tespit edilmesinden sonra;
1. Aracın 87.03 tarife pozisyonunda yer alan binek otomobili niteliğine haiz olması durumunda 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listenin 9 uncu sırasına istinaden söz konusu aracın satışı %1 oranında KDV ye tabi olacaktır.
Araç sahibinin KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV yi indirim hakkı bulunması halinde (araç kiralama, taksi işletmesi gibi) bu aracın satışında KDV oranı %18 olarak uygulanacaktır. Ancak, binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin 31/12/2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslimi % 1 oranında KDV ye tabi tutulacaktır.
2. Söz konusu aracın 87.03 tarife pozisyonunda yer almaması durumunda ise %18 oranında KDV uygulanacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.

Ahmet BARLAK
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir







Yılsonu geldiğinde mükelleflerin indirilecek KDV’yi artırarak ödenecek KDV’yi azaltmaya yönelik eylemlerinde artış görülür. Bir anlamda vergiden kaçınma olarak nitelendirilecek bu eylemler arasında, işletmeye taşıt aracı alınması veya mevcut araç parkının yenilenmesi yaygın bir uygulamadır.
I- GİRİŞ
Ancak burada KDV Kanunu’nun 30/b maddesindeki indirim kısıtlamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Söz konusu madde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağını hükme bağlamıştır.
Bu hüküm uyarınca, otomobil kiralayan veya işletenler dışındaki KDV mükellefleri işletmenin aktifine kaydetse dahi binek otomobili alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapamamaktadır.
İndirim kısıtlamasında mükelleflerin faaliyetleri ve aracın “binek otomobili” olup olmaması önem kazanmaktadır. Özellikle çift sıra koltuklu panelvan tipi araçlara ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda farklı görüşler ileri sürülmektedir. Satıcılar, çift sıra koltuklu panelvan tipi araçları 87.04 tarife pozisyonda göstermek suretiyle KDV indirimine dayanak hazırlamakta ve mükellefleri yanıltabilmektedir.
Bu makalede, genel olarak binek otomobillerine ödenen KDV’nin, özel olarak da panelvanlara, açık kasalı arazi araçlarına ve tek sıra koltuklu otomobillere ödenen KDV’nin indirilip indirilemeyeceğine ilişkin hususlar ele alınmıştır.
II- MEVZUAT HÜKÜMLERİ
KDV Kanunu’nun 30/b maddesi ile faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır. Ancak ne Kanunun 30/a maddesinde ne de bir başka maddede, KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı “binek otomobili”ne dair bir tanım bulunmamaktadır.
Bu konuda, KDV oranlarına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararlarında bazı tanımlar yer almaktadır. İndirimli KDV oranlarının tespit edildiği 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranlarının Tespitine İlişkin Karar”ın 9. maddesinde Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan araçlar sayılarak, bu araçlardan kullanılmış olanların tesliminde KDV’nin %1 oranında uygulanması öngörülmüştür. Aynı maddede, KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin bu araçları tesliminde, Kararın 1/1. maddesinin (a) bendinde öngörülen %18 oranında vergi uygulanacağı belirtilmiştir. Ayrıca Kararnamenin 1. maddesinin 5. bendinde, (I) sayılı listenin 9. sırasında yer alan “kullanılmış” deyiminin, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na göre ÖTV’ye tabi olmayan taşıtları ifade ettiği belirtilmiştir. ÖTV Kanunu ekindeki listelerde yer alan malların tanımlarının da GTİP numaraları itibariyle yapıldığı malumdur.
Bu hükümler, KDV Kanunu’nun 30/a maddesine göre yüklenilen verginin indirim konusu yapılamayacağı “binek otomobili” tanımının, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) numaraları itibariyle yapılacağı sonucunu doğurmaktadır.
Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda “Binek Otomobilleri ve Esas İtibariyle İnsan Taşımak Üzere İmal Edilmiş Diğer Motorlu Taşıtlar” başlığı altında, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşımak üzere imal edilen araçlar yer almaktadır. Buna göre vergisi indirim konusu yapılamayacak olan 87.03 tarife pozisyonundaki araçlar; sedan, coupe, hatchback, station wagon, limuzin, spor veya yarış arabası tipi otomobiller ile çift sıra koltuklu panelvanlar, jipler ve küçük kasalı arazi taşıtlarıdır.
Burada özelikle çift sıra koltuklu panelvanların 87.03 tarife pozisyonunda olduğunu belirtmek isteriz. Çünkü satıcılar, ÖTV beyannamesinde aracın GTİP numarasını 87.04 tarife pozisyonunda göstermekte, ancak vergisini 87.03 tarife pozisyonundaki bu tip araçlar için geçerli olan %10 oranından ödemektedir. Vergi daireleri, aracın vergisi doğru hesaplandığı için, beyan edilen GTİP numarasına fazla dikkat etmemektedir. Ancak ÖTV beyannamesinde bu araçların 87.04 tarife pozisyonundan gösterilmesi, alıcıların bu araçları 87.04 tarife pozisyonunda olduğunu sanarak ödediği KDV’yi gönül rahatlığıyla indirim konusu yapmasını sağlamaktadır. Yapılacak bir incelemede, bu araçların vergisinin indirim konusu yapılamayacağı gerekçesiyle alıcılar, indirdikleri KDV tutarı kadar cezalı tarhiyata muhatap olabileceklerdir. Bu nedenle satıcıların, bilerek veya bilmeyerek alıcıların cezalı KDV ödemesine neden olacak bu şekildeki yanıltıcı beyanlardan kaçınmaları gerekir.
Kaldı ki, 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin “Beyanname Verme Zamanı” başlıklı (12.2.1.) bölümüne 15 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin (B/3.) bendi ile eklenen paragrafta, ÖTV beyannamelerinde matrah ve vergi tutarı dışında, GTİP numaralarını, mal ölçü birimlerini, açıklama ve eklerdeki bilgileri doğru olarak beyan etmeyen mükellefler hakkında VUK hükümleri uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanacağı açıklanmıştır. Buna göre 87.03 tarife pozisyonundaki çift sıra koltuklu panelvan satışında düzenlediği (2A) numaralı ÖTV beyannamesinde bu aracı 87.04 tarife pozisyonunda gösteren satıcılar adına ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması gerekmektedir.
Ayrıca şu hususu hatırlatmakta yarar görüyoruz. Karayolları Trafik Kanunu, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın tip onayı yönetmeliği ve hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan araç sınıflandırmaları ile gümrük tarife cetveline göre belirlenen araç tanımları arasında farklılıklar olabilmektedir. ÖTV ve KDV uygulamasında araç cinslerinin tespitinde, gümrük tarife cetveline göre belirlenen GTİP numarası esas alınmakta, diğer mevzuata göre yapılan tanımlar dikkate alınmamaktadır. Örneğin şoför dahil 9 kişi taşıyan (8+1) araçların Karayolları Trafik Kanunu’na göre minibüs olarak ruhsatının çıkarılması, hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs olarak vergilendirilmesi, KDV ve ÖTV yönünden binek otomobili sayılmasına engel teşkil etmemektedir. O nedenle, çift sıra koltuklu panelvanların Karayolları Trafik Kanunu’na göre “kamyonet” olarak ruhsatlandırılması, motorlu taşıtlar vergisinin “panelvan” olarak ödenmesi, ÖTV ve KDV uygulamasında “binek otomobili” sayılmasını etkilememektedir.
III- MÜKELLEFLER BAKIMINDAN KDV’NİN İNDİRİMİ
A- BİNEK OTOMOBİLİNE ÖDENEN KDV’Yİ İNDİRİM KONUSU YAPAMAYACAK OLANLAR
Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar hariç olmak üzere, işletme faaliyetlerinde kullanmak üzere binek otomobili satın alan mükellefler, otomobil alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacaktır. Örneğin bir pazarlama firması, pazarlama elemanlarının kullandığı binek otomobillerini alımında ödediği KDV’yi indirilecek KDV hesabına yazamayacaktır. Keza sınai üretim yapan bir firma, işletme personelinin kullanımı için satın alacağı binek otomobillerine ödenen KDV’leri indirim konusu yapamayacaktır.
Bu durumda binek otomobili alımında ödenen ve Kanun’un 30/b maddesi uyarınca indirim konusu yapılamayacak olan KDV, Kanun’un 58. maddesinin mefhum-u muhalifine göre, aracın bedeline dahil edilerek amortismana tabi tutulacaktır.
Öte yandan, faaliyeti binek otomobili kiralamak veya işletmek olsa dahi, mal hesabından çıkarılıp taşıtlar hesabında izlenmeye başlanan aktifteki araçlara ödenen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün değildir. Örneğin bir otomobil bayisi, işletme müdürüne tahsis ettiği otomobili ithalatçıdan satın alırken ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacaktır. Bu durumda aracın satın alındığı dönemde mal hesabında izlendiği için indirilecek KDV hesabına yazılmış olan KDV tutarının, aracın işletme müdürüne tahsis edildiği (en geç plaka alındığı) tarihte, indirilecek KDV hesabından çıkarılarak gider hesabına dahil edilmesi ve bu döneme ait KDV beyannamesinde “İlave Edilecek KDV” satırına yazılıp beyan edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekecektir.
B- BİNEK OTOMOBİLİNE ÖDENEN KDV’Yİ İNDİRİM KONUSU YAPABİLECEK OLANLAR
Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması olan araç kiralama firmaları (rent a car) ile binek otomobillerini çeşitli şekillerde işleten KDV mükellefleri (örneğin gerçek usulde vergiye tabi taksi işletmeleri, sürücü kursları, otomobil sporu, safari ve tur düzenleyen firmalar), bu faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldığı binek otomobillerine ödediği KDV’yi indirim konusu yapabileceklerdir.
Öte yandan faaliyeti binek otomobili alım satımı olan ithalatçılar, distribütörler, bayiler ve acentelerin satmak üzere ithal ettiği veya satın aldığı ve mal hesabında izledikleri binek otomobillerinin alımında ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapabilecekleri tabiidir. Ancak bu firmaların satmak üzere satın aldığı otomobillerden, işletme sahibi veya personelinin kullanımı için aktifleştirdiği veya plaka aldıkları için ödediği KDV’nin indirim hesabından çıkarılıp gider hesabına alınması ve ilgili dönem KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” olarak beyan edilip ödenmesi gerekecektir.

IV- ARAÇ TİPLERİ BAKIMINDAN KDV’NİN İNDİRİMİ

A- OTOMOBİL TİPİ ARAÇLAR
Sedan, hatchbeck, coupe, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller, yarış otomobilleri, go-kart veya skelter tipi küçük yarış arabaları bu gruptadır. Ayrıca kapalı kasalı 4x4 veya 4x2 arazi taşıtları da (jipler) bu grupta yer almaktadır.
87.03 tarife pozisyonundaki bu araçların ithali veya sıfır olanlarının tesliminde KDV oranı %18, kullanılmış olanlarının tesliminde ise %1’dir. Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar hariç olmak üzere, bu araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamamakta, araç bedeli ile birlikte amortismana tabi tutulmak suretiyle gider yazılmaktadır.
B- ÇİFT SIRA KOLTUKLU PANEL-VAN TİPİ ARAÇLAR
Gümrük tarife istatistik pozisyon numaralarının belirlenmesinde tek yetkili kurum olan Gümrük Müsteşarlığı’nca 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği(1) (Tarife-Sınıflandırma Kararları) eki sınıflandırma kararında;
“1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örneğin yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar”
87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılmıştır.
Bu araçların Karayolları Trafik Kanunu’na göre kamyonet veya arazi taşıtı olarak ruhsatlandırılmış olması, MARTOY Yönetmeliği’ne göre yük taşıma araçlarına ilişkin “N1” sınıfında yer alması hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs, panelvan veya kamyonetlerin yer aldığı (II) sayılı tarife üzerinden vergilendirilmesi, KDV (ve ÖTV) uygulamasında binek otomobili sayılmasını engel teşkil etmemektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre;
- Doblo, Kango, Multix, Combo, Connect, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, çift sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde de yan camları olan araçlar,
- Starex, Traffic, Master, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında da koltuk bulunan, yanları camlı, city van veya camlı van olarak da adlandırılan, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşıyan panelvan araçlar,
87.03 tarife pozisyonunda yer almakta olup, bunların N1 sınıfında olup olmadığına, ruhsatının panelvan, kamyonet, arazi taşıtı veya binek oto olarak çıkarılıp çıkarılmadığına bakılmaksızın, alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.
Bu araçları %18 oranında KDV ödeyerek sıfır olarak satın alan veya ithal edenlerin yanı sıra, kullanılmış olanlarını %1 oranında KDV ödeyerek satın alan ve işletmenin aktifine kaydeden mükelleflerin de ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacağı tabiidir.
Binek otomobili grubundaki bu araçlardan işletmenin aktifinde yer alanların kullanılmış otomobil olarak tesliminde KDV oranı %1 olarak uygulanacaktır.

C- TEK SIRA KOLTUKLU PANELVAN TİPİ KAPALI KASALI KAMYONETLER

8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) eki sınıflandırma kararında;
“1+1 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, kargo kısmında araçların yolcu bölümlerinde bulunan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler) bulunmayan (iki yan panel boyunca arka camları bulunan veya bulunmayan), şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunan kapalı kasa motorlu taşıtlar”
87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılmıştır.
Ayrıca “Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları” başlıklı 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği(2) ekindeki 87.03 tarife pozisyonu ile ilgili açıklama notlarında, şöfor mahallinin arkasındaki bölümde emniyet kemeri bulunmayan ve bu bölümde yer alan koltukları sabit olmayan panelvan türü araçların 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılacağı belirtilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre;
- Doblo, Kango, Traffic Express, Connect, Combo, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, şoför mahalli ile sınırlı tek sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan araçlar,
- Starex, Master, Traffic, Transit, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında koltuk bulunmayan, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan van tipi panelvan araçlar,
87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefin faaliyetleriyle ilgili işlerde kullanılmak üzere alımında ödenen KDV indirim konusu yapılacaktır. Ancak bu araçların ikinci el satışında KDV oranı %1 değil, %18 olarak uygulanacaktır.
Öte yandan 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılan yukarıda sayılan araçların, trafiğe kaydettirmeden önce veya sonra, şoför sırasının arkasındaki bölüme koltuk eklenmesi, yan camların açılması, emniyet kemeri, küllük gibi yolculara mahsus aparatlar eklenmesi veya tadilat yapılması halinde aracın tarife pozisyonu 87.03 olacaktır. Bu şekilde bayiden alımında 87.04 tarife pozisyonunda olmasına rağmen, yapılan tadilatla 87.03 tarife pozisyonuna dönüştürülen araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.
D- PİKAPLAR VE ÇİFT KABİNLİ KAMYONETLER
Tek kabinli 4X2 veya 4X4 pikaplar (Pick-up) 87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefiyetle ilgili olarak satın alınan pikaplara ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.
Çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan, eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) fazla olanlar da 87.04 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve alımında ödenen KDV indirilebilecektir.
Yukarıda 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırıldığı belirtilen araçların ikinci el satışında KDV oranı %18 olarak uygulanacaktır.
Ancak çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan; eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) az olanlar 87.03 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır (Gümrük tarife cetveli açıklama notlarına ilişkin 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği).
Ayrıca ikiden fazla aksı olan bu tür araçlar da KDV’nin indirim konusu yapılamadığı 87.03 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Binek otomobili grubunda sınıflandırılan bu araçların kullanılmış olanlarının tesliminde KDV oranının %1 olacağı tabiidir.

E- TEK SIRA KOLTUKLU OTOMOBİLLER

Palio van, Clio van, Corsa van, Matrix Space gibi, sadece önde iki koltuğu olan, arkada koltuk bulunmayan, arkadaki yan camları kapalı olan, 3 veya 5 kapılı, şoför sırası ile arkadaki bölüm arasında sabit bir panel veya ağdan yapılmış bariyer olan araçlar 87.04 tarife pozisyonunda yer almaktadır.
Dolayısıyla bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bu araçların ikinci el satışında %1 değil, %18 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.
Öte yandan 87.04 tarife pozisyonuna girdiği belirtilen bu araçların arkasındaki bölümün yan camlarının açılması ve koltuk eklenmesi, koltuk eklenmese dahi koltuk montajı için kızak yapılması veya emniyet kemeri, kül tablası, yer döşemesi gibi yolcu taşınmasına mahsus tadilatlar yapılması nedeniyle 87.03 tarife pozisyonundaki bir araca dönüştürülmesi halinde, aracın alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamaması, indirilmiş ise tadilatın yapıldığı dönemde indirilecek KDV hesabından çıkarılıp gider hesaplarına alınması ve KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında gösterilmek suretiyle beyan edilip ödenmesi gerekir.
V- SONUÇ
Sedan, hatchbeck, coupe, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller ve yarış otomobillerinin yanı sıra 87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılan çift sıra koltuklu panelvan grubundaki araçlar ile kısa kasalı çift kabinli arazi araçlarının alımında ödenen KDV (araba kiralama firmaları, gerçek usulde taksi işletmeleri ve sürücü kursları hariç) indirim konusu yapılamamaktadır. Bu araçların MARTOY Yönetmeliği’ne göre “N” sınıfı yük taşımaya mahsus araçlar kapsamına girmesi, ruhsatının kamyonet, panelvan, ticari araç olarak çıkarılmış olması, KDV indiriminden yararlanmalarını sağlamamaktadır.
Bu konuda söz konusu araçları satan bayi ve acentelerin de duyarlı davranması gerekir. Her ne kadar 87.03 tarife pozisyonunda yer alan bu tür araçlar için geçerli olan %10 oranında ÖTV hesaplamak suretiyle vergi ödendiği için kendileri açısından vergi ziyaı söz konusu olmasa dahi, bu araçların 87.04 tarife pozisyonunda gösterilmesi, alıcıların yanılmasına ve bu araçları alımında ödediği KDV’yi haksız yere indirim konusu yapmasına neden olacak mahiyettedir.
Bilerek veya bilmeyerek bu araçları satışında 87.04 tarife pozisyonundan ÖTV beyanında bulunan bayi ve acenteler hakkında ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması söz konusudur.
Kemal OKTAR*
Yaklaşım
* Gelir İdaresi Başkanlığı Müdürü
(1) 27.07.2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) 06.02.2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

 

[Ahmet Barlak]

Çift Sıra Koltuklu Panelvanların KDV’si İndirilebilir mi? 27 Ocak 2011

Yılsonu geldiğinde mükelleflerin indirilecek KDV’yi artırarak ödenecek KDV’yi azaltmaya yönelik eylemlerinde artış görülür. Bir anlamda vergiden kaçınma olarak nitelendirilecek bu eylemler arasında, işletmeye taşıt aracı alınması veya mevcut araç parkının yenilenmesi yaygın bir uygulamadır.

I- GİRİŞ

Ancak burada KDV Kanunu’nun 30/b maddesindeki indirim kısıtlamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Söz konusu madde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağını hükme bağlamıştır.

Bu hüküm uyarınca, otomobil kiralayan veya işletenler dışındaki KDV mükellefleri işletmenin aktifine kaydetse dahi binek otomobili alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapamamaktadır.

İndirim kısıtlamasında mükelleflerin faaliyetleri ve aracın “binek otomobili” olup olmaması önem kazanmaktadır. Özellikle çift sıra koltuklu panelvan tipi araçlara ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda farklı görüşler ileri sürülmektedir. Satıcılar, çift sıra koltuklu panelvan tipi araçları 87.04 tarife pozisyonda göstermek suretiyle KDV indirimine dayanak hazırlamakta ve mükellefleri yanıltabilmektedir.

Bu makalede, genel olarak binek otomobillerine ödenen KDV’nin, özel olarak da panelvanlara, açık kasalı arazi araçlarına ve tek sıra koltuklu otomobillere ödenen KDV’nin indirilip indirilemeyeceğine ilişkin hususlar ele alınmıştır.

II- MEVZUAT HÜKÜMLERİ

KDV Kanunu’nun 30/b maddesi ile faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır. Ancak ne Kanunun 30/a maddesinde ne de bir başka maddede, KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı “binek otomobili”ne dair bir tanım bulunmamaktadır.

Bu konuda, KDV oranlarına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararlarında bazı tanımlar yer almaktadır. İndirimli KDV oranlarının tespit edildiği 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranlarının Tespitine İlişkin Karar”ın 9. maddesinde Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan araçlar sayılarak, bu araçlardan kullanılmış olanların tesliminde KDV’nin %1 oranında uygulanması öngörülmüştür. Aynı maddede, KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin bu araçları tesliminde, Kararın 1/1. maddesinin (a) bendinde öngörülen %18 oranında vergi uygulanacağı belirtilmiştir. Ayrıca Kararnamenin 1. maddesinin 5. bendinde, (I) sayılı listenin 9. sırasında yer alan “kullanılmış” deyiminin, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na göre ÖTV’ye tabi olmayan taşıtları ifade ettiği belirtilmiştir. ÖTV Kanunu ekindeki listelerde yer alan malların tanımlarının da GTİP numaraları itibariyle yapıldığı malumdur.

Bu hükümler, KDV Kanunu’nun 30/a maddesine göre yüklenilen verginin indirim konusu yapılamayacağı “binek otomobili” tanımının, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) numaraları itibariyle yapılacağı sonucunu doğurmaktadır.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda “Binek Otomobilleri ve Esas İtibariyle İnsan Taşımak Üzere İmal Edilmiş Diğer Motorlu Taşıtlar” başlığı altında, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşımak üzere imal edilen araçlar yer almaktadır. Buna göre vergisi indirim konusu yapılamayacak olan 87.03 tarife pozisyonundaki araçlar; sedan, coupe, hatchback, station wagon, limuzin, spor veya yarış arabası tipi otomobiller ile çift sıra koltuklu panelvanlar, jipler ve küçük kasalı arazi taşıtlarıdır.

Burada özelikle çift sıra koltuklu panelvanların 87.03 tarife pozisyonunda olduğunu belirtmek isteriz. Çünkü satıcılar, ÖTV beyannamesinde aracın GTİP numarasını 87.04 tarife pozisyonunda göstermekte, ancak vergisini 87.03 tarife pozisyonundaki bu tip araçlar için geçerli olan %10 oranından ödemektedir. Vergi daireleri, aracın vergisi doğru hesaplandığı için, beyan edilen GTİP numarasına fazla dikkat etmemektedir. Ancak ÖTV beyannamesinde bu araçların 87.04 tarife pozisyonundan gösterilmesi, alıcıların bu araçları 87.04 tarife pozisyonunda olduğunu sanarak ödediği KDV’yi gönül rahatlığıyla indirim konusu yapmasını sağlamaktadır. Yapılacak bir incelemede, bu araçların vergisinin indirim konusu yapılamayacağı gerekçesiyle alıcılar, indirdikleri KDV tutarı kadar cezalı tarhiyata muhatap olabileceklerdir. Bu nedenle satıcıların, bilerek veya bilmeyerek alıcıların cezalı KDV ödemesine neden olacak bu şekildeki yanıltıcı beyanlardan kaçınmaları gerekir.

Kaldı ki, 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin “Beyanname Verme Zamanı” başlıklı (12.2.1.) bölümüne 15 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği’nin (B/3.) bendi ile eklenen paragrafta, ÖTV beyannamelerinde matrah ve vergi tutarı dışında, GTİP numaralarını, mal ölçü birimlerini, açıklama ve eklerdeki bilgileri doğru olarak beyan etmeyen mükellefler hakkında VUK hükümleri uyarınca ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanacağı açıklanmıştır. Buna göre 87.03 tarife pozisyonundaki çift sıra koltuklu panelvan satışında düzenlediği (2A) numaralı ÖTV beyannamesinde bu aracı 87.04 tarife pozisyonunda gösteren satıcılar adına ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması gerekmektedir.

Ayrıca şu hususu hatırlatmakta yarar görüyoruz. Karayolları Trafik Kanunu, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın tip onayı yönetmeliği ve hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan araç sınıflandırmaları ile gümrük tarife cetveline göre belirlenen araç tanımları arasında farklılıklar olabilmektedir. ÖTV ve KDV uygulamasında araç cinslerinin tespitinde, gümrük tarife cetveline göre belirlenen GTİP numarası esas alınmakta, diğer mevzuata göre yapılan tanımlar dikkate alınmamaktadır. Örneğin şoför dahil 9 kişi taşıyan (8+1) araçların Karayolları Trafik Kanunu’na göre minibüs olarak ruhsatının çıkarılması, hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs olarak vergilendirilmesi, KDV ve ÖTV yönünden binek otomobili sayılmasına engel teşkil etmemektedir. O nedenle, çift sıra koltuklu panelvanların Karayolları Trafik Kanunu’na göre “kamyonet” olarak ruhsatlandırılması, motorlu taşıtlar vergisinin “panelvan” olarak ödenmesi, ÖTV ve KDV uygulamasında “binek otomobili” sayılmasını etkilememektedir.

III- MÜKELLEFLER BAKIMINDAN KDV’NİN İNDİRİMİ

A- BİNEK OTOMOBİLİNE ÖDENEN KDV’Yİ İNDİRİM KONUSU YAPAMAYACAK OLANLAR

Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar hariç olmak üzere, işletme faaliyetlerinde kullanmak üzere binek otomobili satın alan mükellefler, otomobil alımında ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacaktır. Örneğin bir pazarlama firması, pazarlama elemanlarının kullandığı binek otomobillerini alımında ödediği KDV’yi indirilecek KDV hesabına yazamayacaktır. Keza sınai üretim yapan bir firma, işletme personelinin kullanımı için satın alacağı binek otomobillerine ödenen KDV’leri indirim konusu yapamayacaktır.

Bu durumda binek otomobili alımında ödenen ve Kanun’un 30/b maddesi uyarınca indirim konusu yapılamayacak olan KDV, Kanun’un 58. maddesinin mefhum-u muhalifine göre, aracın bedeline dahil edilerek amortismana tabi tutulacaktır.

Öte yandan, faaliyeti binek otomobili kiralamak veya işletmek olsa dahi, mal hesabından çıkarılıp taşıtlar hesabında izlenmeye başlanan aktifteki araçlara ödenen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün değildir. Örneğin bir otomobil bayisi, işletme müdürüne tahsis ettiği otomobili ithalatçıdan satın alırken ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacaktır. Bu durumda aracın satın alındığı dönemde mal hesabında izlendiği için indirilecek KDV hesabına yazılmış olan KDV tutarının, aracın işletme müdürüne tahsis edildiği (en geç plaka alındığı) tarihte, indirilecek KDV hesabından çıkarılarak gider hesabına dahil edilmesi ve bu döneme ait KDV beyannamesinde “İlave Edilecek KDV” satırına yazılıp beyan edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekecektir.

B- BİNEK OTOMOBİLİNE ÖDENEN KDV’Yİ İNDİRİM KONUSU YAPABİLECEK OLANLAR

Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması olan araç kiralama firmaları (rent a car) ile binek otomobillerini çeşitli şekillerde işleten KDV mükellefleri (örneğin gerçek usulde vergiye tabi taksi işletmeleri, sürücü kursları, otomobil sporu, safari ve tur düzenleyen firmalar), bu faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldığı binek otomobillerine ödediği KDV’yi indirim konusu yapabileceklerdir.

Öte yandan faaliyeti binek otomobili alım satımı olan ithalatçılar, distribütörler, bayiler ve acentelerin satmak üzere ithal ettiği veya satın aldığı ve mal hesabında izledikleri binek otomobillerinin alımında ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapabilecekleri tabiidir. Ancak bu firmaların satmak üzere satın aldığı otomobillerden, işletme sahibi veya personelinin kullanımı için aktifleştirdiği veya plaka aldıkları için ödediği KDV’nin indirim hesabından çıkarılıp gider hesabına alınması ve ilgili dönem KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” olarak beyan edilip ödenmesi gerekecektir.

IV- ARAÇ TİPLERİ BAKIMINDAN KDV’NİN İNDİRİMİ

A- OTOMOBİL TİPİ ARAÇLAR

Sedan, hatchbeck, coupe, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller, yarış otomobilleri, go-kart veya skelter tipi küçük yarış arabaları bu gruptadır. Ayrıca kapalı kasalı 4x4 veya 4x2 arazi taşıtları da (jipler) bu grupta yer almaktadır.

87.03 tarife pozisyonundaki bu araçların ithali veya sıfır olanlarının tesliminde KDV oranı %18, kullanılmış olanlarının tesliminde ise %1’dir. Faaliyeti binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar hariç olmak üzere, bu araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamamakta, araç bedeli ile birlikte amortismana tabi tutulmak suretiyle gider yazılmaktadır.

B- ÇİFT SIRA KOLTUKLU PANEL-VAN TİPİ ARAÇLAR

Gümrük tarife istatistik pozisyon numaralarının belirlenmesinde tek yetkili kurum olan Gümrük Müsteşarlığı’nca 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği(1) (Tarife-Sınıflandırma Kararları) eki sınıflandırma kararında;

“1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örneğin yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (En arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın);  şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar”

87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılmıştır.

Bu araçların Karayolları Trafik Kanunu’na göre kamyonet veya arazi taşıtı olarak ruhsatlandırılmış olması, MARTOY Yönetmeliği’ne göre yük taşıma araçlarına ilişkin “N1” sınıfında yer alması hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs, panelvan veya kamyonetlerin yer aldığı (II) sayılı tarife üzerinden vergilendirilmesi, KDV (ve ÖTV) uygulamasında binek otomobili sayılmasını engel teşkil etmemektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre;

- Doblo, Kango, Multix, Combo, Connect, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, çift sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde de yan camları olan araçlar,

- Starex, Traffic, Master, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında da koltuk bulunan, yanları camlı, city van veya camlı van olarak da adlandırılan, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşıyan panelvan araçlar,

87.03 tarife pozisyonunda yer almakta olup, bunların N1 sınıfında olup olmadığına, ruhsatının panelvan, kamyonet, arazi taşıtı veya binek oto olarak çıkarılıp çıkarılmadığına bakılmaksızın, alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.

Bu araçları %18 oranında KDV ödeyerek sıfır olarak satın alan veya ithal edenlerin yanı sıra, kullanılmış olanlarını %1 oranında KDV ödeyerek satın alan ve işletmenin aktifine kaydeden mükelleflerin de ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacağı tabiidir.

Binek otomobili grubundaki bu araçlardan işletmenin aktifinde yer alanların kullanılmış otomobil olarak tesliminde KDV oranı %1 olarak uygulanacaktır.

C- TEK SIRA KOLTUKLU PANELVAN TİPİ KAPALI KASALI KAMYONETLER

8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) eki sınıflandırma kararında;

“1+1 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, kargo kısmında araçların yolcu bölümlerinde bulunan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler) bulunmayan (iki yan panel boyunca arka camları bulunan veya bulunmayan), şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunan kapalı kasa motorlu taşıtlar”

87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılmıştır.

Ayrıca “Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları” başlıklı 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği(2) ekindeki 87.03 tarife pozisyonu ile ilgili açıklama notlarında, şöfor mahallinin arkasındaki bölümde emniyet kemeri bulunmayan ve bu bölümde yer alan koltukları sabit olmayan panelvan türü araçların 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre;

- Doblo, Kango, Traffic Express, Connect, Combo, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, şoför mahalli ile sınırlı tek sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan araçlar,

- Starex, Master, Traffic, Transit, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında koltuk bulunmayan, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan van tipi panelvan araçlar,

87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefin faaliyetleriyle ilgili işlerde kullanılmak üzere alımında ödenen KDV indirim konusu yapılacaktır. Ancak bu araçların ikinci el satışında KDV oranı %1 değil, %18 olarak uygulanacaktır.

Öte yandan 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırılan yukarıda sayılan araçların, trafiğe kaydettirmeden önce veya sonra, şoför sırasının arkasındaki bölüme koltuk eklenmesi, yan camların açılması, emniyet kemeri, küllük gibi yolculara mahsus aparatlar eklenmesi veya tadilat yapılması halinde aracın tarife pozisyonu 87.03 olacaktır. Bu şekilde bayiden alımında 87.04 tarife pozisyonunda olmasına rağmen, yapılan tadilatla 87.03 tarife pozisyonuna dönüştürülen araçların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır.

D- PİKAPLAR VE ÇİFT KABİNLİ KAMYONETLER

Tek kabinli 4X2 veya 4X4 pikaplar (Pick-up) 87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefiyetle ilgili olarak satın alınan pikaplara ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan, eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) fazla olanlar da 87.04 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve alımında ödenen KDV indirilebilecektir.

Yukarıda 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırıldığı belirtilen araçların ikinci el satışında KDV oranı %18 olarak uygulanacaktır.

Ancak çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan; eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) az olanlar 87.03 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır (Gümrük tarife cetveli açıklama notlarına ilişkin 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği).

Ayrıca ikiden fazla aksı olan bu tür araçlar da KDV’nin indirim konusu yapılamadığı 87.03 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Binek otomobili grubunda sınıflandırılan bu araçların kullanılmış olanlarının tesliminde KDV oranının %1 olacağı tabiidir.

E- TEK SIRA KOLTUKLU OTOMOBİLLER

Palio van, Clio van, Corsa van, Matrix Space gibi, sadece önde iki koltuğu olan, arkada koltuk bulunmayan, arkadaki yan camları kapalı olan, 3 veya 5 kapılı, şoför sırası ile arkadaki bölüm arasında sabit bir panel veya ağdan yapılmış bariyer olan araçlar 87.04 tarife pozisyonunda yer almaktadır.

Dolayısıyla bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bu araçların ikinci el satışında %1 değil, %18 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.

Öte yandan 87.04 tarife pozisyonuna girdiği belirtilen bu araçların arkasındaki bölümün yan camlarının açılması ve koltuk eklenmesi, koltuk eklenmese dahi koltuk montajı için kızak yapılması veya emniyet kemeri, kül tablası, yer döşemesi gibi yolcu taşınmasına mahsus tadilatlar yapılması nedeniyle 87.03 tarife pozisyonundaki bir araca dönüştürülmesi halinde, aracın alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamaması, indirilmiş ise tadilatın yapıldığı dönemde indirilecek KDV hesabından çıkarılıp gider hesaplarına alınması ve KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında gösterilmek suretiyle beyan edilip ödenmesi gerekir.

V- SONUÇ

Sedan, hatchbeck, coupe, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller ve yarış otomobillerinin yanı sıra 87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılan çift sıra koltuklu panelvan grubundaki araçlar ile kısa kasalı çift kabinli arazi araçlarının alımında ödenen KDV (araba kiralama firmaları, gerçek usulde taksi işletmeleri ve sürücü kursları hariç) indirim konusu yapılamamaktadır. Bu araçların MARTOY Yönetmeliği’ne göre “N” sınıfı yük taşımaya mahsus araçlar kapsamına girmesi, ruhsatının kamyonet, panelvan, ticari araç olarak çıkarılmış olması, KDV indiriminden yararlanmalarını sağlamamaktadır.

Bu konuda söz konusu araçları satan bayi ve acentelerin de duyarlı davranması gerekir. Her ne kadar 87.03 tarife pozisyonunda yer alan bu tür araçlar için geçerli olan %10 oranında ÖTV hesaplamak suretiyle vergi ödendiği için kendileri açısından vergi ziyaı söz konusu olmasa dahi, bu araçların 87.04 tarife pozisyonunda gösterilmesi, alıcıların yanılmasına ve bu araçları alımında ödediği KDV’yi haksız yere indirim konusu yapmasına neden olacak mahiyettedir.

Bilerek veya bilmeyerek bu araçları satışında 87.04 tarife pozisyonundan ÖTV beyanında bulunan bayi ve acenteler hakkında ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması söz konusudur.

Kemal OKTAR*

Yaklaşım

*          Gelir İdaresi Başkanlığı Müdürü

(1)         27.07.2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(2)         06.02.2010 tarih ve 27485 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

---

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ http://www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.

 

 

 

[Ahmet Barlak]

Cumhur Çetin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Denetçi
cetincumhur@gmail.com



İcrada Satılan 2.El Araçlarda KDV Oranı Sorunu
İcradan alınan ikinci el araçlarda KDV oranının ne olacağı konusu hem alıcı hem de satıcı nezdinde sürekli tereddüt duyulan konulardan biridir.

Vergi mevzuatımızdaki açıklamaların ve tanımlamaların icradan alınan ikinci el araçlar için de geçerli olup olmadığı önem arz etmektedir.

Öncelikle vergi mevzuatımızın konu hakkındaki açıklamalarına bir göz atmak gerekirse;

60 No.lu KDV Sirkülerinin (5.10.3) bölümünde "Kamyonet türü araçlar genellikle birden fazla koltuk sırasına sahiptirler ve biri insan taşınmasına mahsus kapalı bir kabin ve eşya taşınmasına mahsus açık veya kapalı bir alan olmak üzere iki ayrı alandan meydana gelirler. Bununla birlikte, bu tür araçların ikiden fazla aksı olması veya eşya taşımaya mahsus alandaki azami dahili taban uzunluğunun aracın dingiller arası mesafesinin % 50'sinden fazla olması halinde, bu araçlar 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar."

(5.10.4) bölümünde ise "Birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü araçlar 87.03 pozisyonu "Armonize Sistem İzahnamesinde" verilen göstergeleri karşılamalıdır. Ancak, arka kısımda güvenlik teçhizatı ve koltukların yerleştirilmesi için sabit tutturma noktaları ve bağlantı elemanlarının bulunmadığı bir sıra koltuğa sahip olan panelvan türü araçlar, yolcu alanı ile yük alanı arasında sabit bir panel veya bariyer ya da yan panellerde pencereleri bulunsun veya bulunmasın 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar."

İfadesi yer almaktadır.

Peki bu durumun istisnası var mıdır? Bir başka deyişle, icrada satılan araçlar için de aynı şey geçerli midir?

Buradaki cevabımız evet olacaktır. Çünkü, KDV oranlarının belirlendiği, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK)'na ekli (I) sayılı ve (II) sayılı listede, icrada satılan araçlar için ayrı bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla icrada satılan ikinci el araçlar için, 60 no.lu KDV Sirkülerinde yer alan hususlar çerçevesinde binek veya ticari araç olup olmadığına karar verilecek ve buna göre 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında belirlenen KDV oranları dikkate alınacaktır.

10.09.2018


Kaynak: http://www.MuhasebeTR.com