MÜKELLEFİN ÖLÜMÜ HALİNDE TİCARİ İŞLETMENİN DURUMU

[Ahmet Barlak]

MİRAS HAKKINDAN FERAGAT EDİLMESİ HALİNDE VERASET İNTİKAL VERGİSİ


Sayı:
B.07.0.GEL.0.60/6004-18084
Tarih:
19/04/2000
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 19.04.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.60/6004-18084
KONU : Sözleşme çerçevesinde gerçekleşen mirastan
ivazlı feragat olayının V.İ.V. karşısındaki durumu hk.
...................

İLGİ : ..... 'e vekaleten Bakanlığımıza verdiğiniz 09/12/1999 tarihli dilekçeniz.

Dilekçeniz ve eklerinin incelenmesinden, ..... Noterliği'nde düzenlenen mirasçılıktan feragat sözleşmesi ile kızlarınız ..... , ..... ve .....'ün mirasçılık haklarından ve sıfatlarından feragat etmesine karşılık kendilerine bir miktar para verildiği, ayrıca tarafınızca kendilerine satışı yapılan gayrimenkulün bedelinin alınmasından vazgeçildiği ve bu olayın Defterdarlıkça ivazsız intikal kabul edilerek, veraset ve intikal vergisine tabi tutulmak istenildiği anlaşılmaktadır.

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer bir şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir.

Öte yandan, Medeni Kanun'un 475'inci maddesinde, "Bir kimse, mirasçılardan biriyle ivazlı veya ivazsız, mirasçılıktan feragat mukavelesi yapabilir. Bu suretle feragat eden kimse, mirasçı sıfatını zayi eder.

Feragat mukavelesi ivazlı olduğu takdirde hilâfı şart edilmedikçe feragat eden kimsenin füruuna da müessir olur." denilmektedir.

Bu hükme göre, ivazsız veya ivazlı olarak mirastan feragatte;

1- Mirastan feragat eden, mirasçılık sıfatını yitirir ve mirasın açıldığı sırada sağ değilmiş gibi miras dışında kalır. Dolayısıyla, feragat eden kural olarak, miras payı isteyemeyeceği gibi terekenin borcundan da sorumlu olmaz,

2- Feragatin ivazlı olup olmaması, sağlararası ilişkideki intikalin niteliğine etki etmemelidir. Zira feragat sözleşmesi karşılığında alınan bedel, ivaz olarak tanımlansa bile, bu ivaz intikalin karşılığı değildir. Feragatte, taraflardan biri bir kıymet iktisap etmekte, bunun karşılığında diğer tarafa (mirasçılara veya murise) bir bedel ödememektedir. Bu nedenle, bu bir ivazsız intikaldir,

3- İvazsız feragat halinde, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu açısından herhangi bir vergileme yapılmaması, hem ortada bir terekenin bulunmaması (yani ölümün gerçekleşmemesi) hem de diğer mirasçılara verilen bir bedel (ivaz) bulunmamasındandır. Ölüm ve bu ölüme bağlı intikal gerçekleştiğinde vergileme yapılacaktır,

4- Mirastan ivazlı feragatte, feragat eden bir bedel (değer) almakta, karşılığında mirasından vazgeçtiği kişiye herhangi bir ivaz (intikal anında değer ifade eden bir mal veya hak) vermemektedir. İntikal eden değer karşılığında, ancak ölümle ortaya çıkabilecek bir miras hakkından vaz geçilmesi ivaz sayılamaz. Çünkü, bu feragatten her an karşılıklı anlaşma veya tek taraflı fesih ile vazgeçilebilir (MK. 494-495).

Bu nedenlerle, söz konusu sözleşme çerçevesinde gerçekleşen mirastan ivazlı feragat olayının ivazsız intikal sayılmak suretiyle Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 16'ncı maddesinde yer alan tarifenin ikinci grubundaki oranların yarısının uygulanması suretiyle vergilendirilmesinde anılan Kanun hükümlerine aykırılık bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bakan a.