NOTER VEKİLLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

[Ahmet Barlak]

T C. DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ
1198/248 ESAS
20.11.1998 TARİHLİ
1998/346 KARAR

Adliye yazı işleri müdürlüğü görevi yanında yürütülen geçici yetkili noter yardımcılığı görevi nedeniyle elde edilen gelirin serbest meslek kazancı sayılması ve net aktif vergisine tabi tutulmasında hukuka uygunluk bulunmadığı hk.

... Adliye Yazı İşleri Müdürlüğü görevi yanında geçici yetkili noterlik görevini de ifa eden yükümlü adına ihtirazı kayıtla verdiği beyanname üzerinden 1993 yılı için net aktif vergisi tahakkuk ettirilmiştir.
Tahakkuka karşı açılan davayı inceleyen Edirne Vergi Mahkemesi, davayı reddetmiştir.

Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi,... Günlü, 1997/152 sayılı kararıyla; davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kadrolu bir memur olduğu, 1512 sayılı Noterlik Kanunu hükümleri gereği olarak geçici yetkili noter yardımcısı sıfatıyla görev yaptığı, bu görevinden dolayı elde ettiği gelir nedeniyle net aktif vergisine tabi tutulduğu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesinde noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar, bu işlerinin niteliği itibarıyla serbest meslek erbabı sayılmış ise de,görevin kanun gereği yapılıyor olmasının, davacının asli statüsünün ücretli olması, kendisine bu işi nedeniyle ödenmiş olan noterlik gelirinin, 1512 sayılı Kanun ile belirlenmiş olan miktarı teşkil etmesi, 1512 sayılı Kanunun bu ödemeyi ücret olarak tayin etmiş bulunması ve yapılan işin Gelir Vergisi Kanununun serbest meslek faaliyetini tanımlayan 65 inci maddesinde yazılı koşullara uygunluk göstermemesi karşısında elde edilen gelirin serbest meslek kazancı olarak düşünülemeyeceği, davacının ücret geliri elde eden bir kamu görevlisi olarak kabul edilmesi gerektiği, net aktif vergisinin mükellefi olamayacağı gerekçesiyle vergi mahkemesi kararını bozmuştur.

Bozma kararına uymayan Edirne Vergi Mahkemesi, ... Günlü, 1997/124 sayılı kararıyla; davacının geçici yetkili noter yardımcılığı görevinin yasal zorunluluktan kaynaklanmasına karşın, Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesinde noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı olduğu belirtilmek suretiyle davacının görevi nedeniyle elde ettiği kazancın serbest meslek kazancı olduğunun vurgulandığı, nitekim davacının da faaliyetini bu yönde değerlendirerek, 1993 yılında serbest meslek erbabı olarak beyanda bulunduğu, serbest meslek erbabı olması nedeniyle 3986 sayılı Yasa ile getirilen net aktif vergisinin de mükellefi olduğundan davacı adına asgari had olan 10 milyon lira üzerinden tahakkuk ettirilen net aktif vergisinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolundaki ilk kararında direnmiştir.

Direnme kararını temyiz eden yükümlü; geçici yetkili noter yardımcılığı görevinin yasal zorunluluktan kaynaklandığını, net aktif vergisinin mükellefi olamayacağını, istenen verginin gelirini aştığı ve maaşından ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.

... Adliyesinde yazı işleri müdürü olan ve bu görev yanında geçici yetkili noter yardımcılığı da ifa eden yükümlü adına, ihtirazı kayıtla verdiği beyanname üzerinden 1993 yılı için tahakkuk ettirilen net aktif vergisine karşı açılan davayı reddeden vergi mahkemesi ısrar kararının bozulması istenmiştir.
3986 sayılı Ekonomik Denge İçin Yeni Vergiler İhdası Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasında, serbest meslek erbabının 1993 yılı hesap dönemi sonu itibarıyla çıkarılan envanter ve amortisman kayıtlarında yer alan varlıklar veya bunların 1993 yılı hesap dönemindeki gayrisafi hasılatlarının net aktif vergisine tabi olduğu kurala bağlanmıştır.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 32 nci maddesindeki, dördüncü sınıf noterliklerin, o yerin bağlı bulunduğu Adalet Komisyonunun inhası üzerine Adalet Bakanlığınca görevlendirilecek katip sınıfından bir adalet memuru tarafından geçici olarak yönetileceği, bu gibilere geçici noter yardımcısı adı verileceği kuralına dayanılarak, ... Adliyesinde yazı işleri müdürü olan yükümlünün, ...’da geçici noter yardımcısı olarak görevlendirildiği anlaşılmıştır.

Noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66 ncı maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca serbest meslek erbabı kabul edilmişse de yükümlünün, yazı işleri müdürü olması nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi devlet memuru olarak ücret geliri elde etmesi karşısında, 1512 sayılı Noterlik Kanunu uyarınca kendisine verilen görev dolayısıyla elde ettiği gelirin serbest meslek kazancı sayılması ve bu kazancın net aktif vergisine tabi tutulması hukuka uygun bulunmamıştır. Bu nedenle temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mahkemesinin,... günlü, 1997/124 sayılı kararının bozulmasına, karar verildi. (DAN-DER; SAYI: 100) (MT/ES)