HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI - Baskı Önizleme
AHMET BARLAK MUHASEBE FORUMU
HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI - Baskı Önizleme

+- AHMET BARLAK MUHASEBE FORUMU (http://ahmetbarlak.com/forumm)
+-- Forum: MUHASEBE KAYITLARI (http://ahmetbarlak.com/forumm/forumdisplay.php?fid=8)
+--- Forum: Örnek Muhasebe Kayıtları (http://ahmetbarlak.com/forumm/forumdisplay.php?fid=14)
+--- Konu Başlığı: HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI (/showthread.php?tid=173)



HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI - Muradiye Karabulut - 29.04.2015

HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI

TEK DÜZEN HESAP PLANINA GÖRE 
HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI 


II) TANIMLAR: 

II.1) MÜSTAHSİL : Meyve/Sebze Üreticisidir. Zirai Kazanç Vergisine tabidir.
II.2) HAL : 80 sayılı yasa gereğince Belediyelerce kurulmuş olup, bir nev'i Meyve ve Sebze Borsası görevi görür. 
II.3) HAL RÜSUMU : Satılan Ürün bedeli üzerinden belirli oranda hesaplanan ve Belediyeye Ödenen bir nev'i Harç'tır.(Bu gün için %2 dir.) 
II.4) HAL KOMİSYONCUSU : Müstahsilin gönderdiği ürünleri HAL içerisinde MÜSTAHSİL namına satışını gerçekleştiren ve bu hizmetine karşılık Satış üzerinden Komisyon alan kişi veya Kurum' dur. 

III) HAL KOMİSYONCUSUNUN GÖREVLERİ : 

Müstahsilin kendisine gönderdiği ürünlerin; 
1-) Navlun (Nakliye)bedellerini öder, 
2-) Müstahsilin ürününü O' nun namına satar, 
3-) Ürünün Satışından sonra; 
a-) Hal Rüsumunu öder, 
b-) Eğer Müstahsil Vergiden Muaf ise; * Zirai Ürün Stopaj Vergisi ve Fon' unu öder, 
c-) Satış sırasında tahsil ettiği KDV'ni (Yersiz ve Fazla Hesaplanan KDV. olarak) VERGİ DAİRESİ' ne öder, 
d-) Bu hizmetlerine karşılık satış tutarı üzerinden KOMİSYON bedeli ve KDV.ni tahsil eder. 
IV) KOMİSYONCUNUN TUTACAĞI DEFTER ve KULLANACAĞI BELGELER:

* 80 Sayılı Hal' ler Kanuna göre: 
1-) Satış Bordroları : Günlük Satışların dökümünün yapıldığı bordro olup, HAL RÜSUMU bu bordro üzerinden hesaplanır. 
2-) Cari Hesap Defteri : Müstahsile yapılan ödemelerin kaydedildiği defter.
3-) Döküm Defteri : Müstahsillerin Günlük Satışlarını gösterir Defterdir. MÜSTAHSİL FATURASI Bu deftere göre tanzim edilir. 

MÜSTAHSİL FATURASINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER: 

a-) Satışların(Günlük olarak ) Miktar ve Tutarı. 
b-) Müstahsil Namına yapılan ödemeler. 
c-) Yapılan Vergi kesintileri. 
d-) Alınan Komisyon Bedeli. 
* VUK 'na Göre: 
1-) Komisyoncu, VUK.nu gereğince 1.ci veya 2.ci sınıf Tüccarın tutacakları yasal defterlerdir. 
KULLANACAĞI BELGELER :

a-) Perakende Satış Faturası : Müstahsil Mallarının satışı sırasında tanzim edilen faturadır. Bu faturalardaki tutarlar Satış Bordrolarına aktarılır.
b-) Müstahsil Faturası : (İçeriği yukarıda anlatılmıştır.) 

V) HAL KOMİSYONCUSUNUN MUHASEBE KAYITLARI:

V.1) HESAP PLANI : 

100 KASA HESABI 
100 01 Nakit Kasası 
100 90 Hal Kasası 

329 DİĞER TİCARİ BORÇLAR 
(Gerekçe: Komisyoncuya Göre Müstahsil Bir Satıcı Değildir.)

329 90 Müstahsiller 
329 90 1 Üretici Müstahsilleri 
329 90 2 Firma Müstahsilleri 

800 MÜSTAHSİLLER HESABI (*) 
800 1 FİRMA Müstahsilleri 
800 1 01 FİRMA Müstahsil Ürün Satışları 
800 1 02 FİRMA Müstahsil Sandık Satışları 
800 1 03 FİRMA Müstahsil Tahsil Edilen K.D.V. 
800 2 ÜRETİCİ Müstahsilleri 
800 2 01 ÜRETİCİ Müstahsil Ürün Satışları 
800 2 02 ÜRETİCİ Müstahsil Sandık Satışları 
800 2 03 ÜRETİCİ Müstahsil Tahsil Edilen K.D.V. 

801 MÜSTAHSİL NAMINA YAPILAN ÖDEMELER HESABI 
801 1 FİRMA Müstahsilleri 
801 1 01 FİRMA Müstahsil-Komisyon 
801 1 02 FİRMA Müstahsil-Navlun(Nakliye) 
801 1 03 FİRMA Müstahsil-Hal Rüsumu 
801 1 04 FİRMA Müstahsil-Bağ-Kur 
801 1 05 FİRMA Müstahsil-Borsa 
801 1 06 FİRMA Müstahsil-Mera Fonu 
801 1 10 FİRMA Müstahsil-Diğer Masraf 
801 1 20 FİRMA Müstahsil-Vergi Stopajı 
801 1 21 FİRMA Müstahsil-Stopaj Fonu 
801 2 ÜRETİCİ Müstahsilleri 
801 2 01 ÜRETİCİ Müstahsil-Komisyon 
801 2 02 ÜRETİCİ Müstahsil-Navlun(Nakliye) 
801 2 03 ÜRETİCİ Müstahsil-Hal Rüsumu 
801 2 04 ÜRETİCİ Müstahsil-Bağ-Kur 
801 2 05 ÜRETİCİ Müstahsil-Borsa 
801 2 06 ÜRETİCİ Müstahsil-Mera Fonu 
801 2 10 ÜRETİCİ Müstahsil-Diğer Masraf 
801 2 20 ÜRETİCİ Müstahsil-Stopaj Vergi 
801 2 21 ÜRETİCİ Müstahsil-Stopaj Vergi Fonu 

(*) Bilindiği üzere Tekdüzen Hesap Planın da 8'li Guruptaki Hesaplar serbest bırakılmıştır,Önemli özelliği dönem sonlarında Borç ve Alacak bakiyesi veremeyecek olmasıdır.

8'li HESAP Gurubunun Çalıştırılma gerekçesi :
- Müstahsil Namına yapılan satışın,Komisyoncunun kendisine ait bir satış olmayışı, 
- Bu gurup hesapların istatistiki çalışmaya uygun oluşu, 
- Müstahsilin gönderdiği ürünlerin bozulmaya ve çürümeye yatkın oluşu nedeni ile satış süresinin kısa oluşundan dolayı tercih edilmiştir. 
- Bütün Müstahsillere tek hesap açılış nedeni, komisyoncunun Bu hesaplarla ilgili ayrıntıları gösteren defterleri Tutmak zorunda olduklarından Hesap Planı detaylarına gerek olmadığı kanaatindeyiz. 
V.2) HESAPLARIN ÇALIŞTIRILMASI : 

Mad.1) ----------------- ./. ----------------- 

801 2 02 (Navlun) ..................... 117.000 
100 90 (Hal Kasası )......... 117.000

Müstahsil A Ürününü satılmak üzere Komisyoncuya göndermiş. 
Komisyoncu 100.000._TL Nakliye ve 17.000 TL KDV ödemiştir. 

Mad.2) ----------------- ./. ----------------- 

100 90 (Hal Kasası )................... 2.088.000 
800 2 01 (Müstah.Ürün Satış) 1.500.000
800 2 02 (Müst.Sandık Satış) 400.000
800 2 03 (Müs.Namına Tah.Kdv) 188.000

(Mal: 120.000 + Sandık: 68.000) 

Müstahsil A Zirai Kazanç Vergisinden muaftır. Müstahsilin ürünü 1.500.000 TL.
satılmış ayrıca satış sırasında % 8 üzerinden KDV tahsil edilmiştir.Yine müstahsile ait
olan sandıkların satışından 400.000 TL elde edilmiş bu satış üzerinden de %17 KDV
tahsil edilmiştir. 

Mad.3) ----------------- ./. ----------------- 

800 2 03 (Müs.Namına Tah.Kdv) ......... 188.000 
391 99 (Fazla Yersiz KDV).... 188.000

Müstahsil KDV Mükellefi olmadığı için Tahsil edilen KDV'nin ilgili Hesaba virmanı 

Mad.4) ----------------- ./. ----------------- 

801 2 03 (Hal Rüsümu) ................. 30.000 
100 90 (Hal Kasası )......... 30.000

Müstahsil A'nın 1.500.000 Tl satış tutarı üzerinden % 2 Hal Rüsumu ödenmiştir.

Mad.5) ----------------- ./. ----------------- 

801 2 01 (Komisyon) ................... 144.400 
600 01 (Komisyon Geliri)..... 120.000
391 17 (Komisyon Kdv)........ 20.400

Komisyoncu,Müstahsilin ürünlerinin satış tutarı üzerinden %8 Komisyonunu tahsil
etmiştir. 

Mad.6) ----------------- ./. ----------------- 

801 2 20 (Gelir Vergisi)..... 60.000 
801 2 21 (Gelir Vergisi-Fonu) 6.000 
360 01 01 Stopaj Gelir Ver... 60.000
360 01 02 Stopaj Fon ........ 6.000

Komisyoncu, ürün satış bedeli üzerinden %4 Zirai ürün Stopajı ve Fon payını tahsil
etmiştir. 

Mad.7) ----------------- ./. ----------------- 

800 2 01 (Müstah.Ürün Satış) .......... 1.500.000 
800 2 02 (Müst.Sandık Satış) .......... 400.000 
801 2 01 (Komisyon) ......... 140.400
801 2 02 (Navlun) ........... 117.000
801 2 03 (Hal Rüsümu) ....... 30.000
801 2 20 (Gelir Vergisi)..... 60.000
801 2 21 (Gelir Vergisi-Fonu) 6.000
329 90 1 (Çiftçi Müstahsil) 1.546.000

Hesaplar arası virman 

Mad.8) ----------------- ./. ----------------- 

100 01 Nakit Kasa .................. 394.400 
329 90 2 (Çiftçi Müstahsil)........... 1.546.000 
100 90 (Hal Kasası )......... 1.941.000

Müstahsil A'ya yapılan Ödeme./Hal Kasa Virmanı 

* NOT -1 : Sandık, vesaire ambalaj malzemeler 900 (Nazım Hesaplar)`ın altında da takip edilebileceği aşikardır. anlaşılır olsun diye her bir işlem ayrı ayrı mahsup yapılmıştır. Orka entegre programı bazı maddeleri birleştirerek yapar. 

* NOT -2 : Bu Program anlatımı 2000 yılında yazılmıştır. Bazı eksiklikler olabilir. Ama Temel mantık aynıdır.