belli bir parayı ihtiva etmeyen sözleşmede Damga V

[Ahmet Barlak]

Taşeron sözleşmelerinde damga vergisi

Son zamanlarda inşaat firmalarından taşeronlarla yapacakları sözleşmelerin damga vergisine ilişkin çok sayıda soru geliyor. Sorular genel olarak sözleşmelerin bir rakam belirtmeden ihale bedeli üzerinden belli bir indirim yapıldığı, damga vergisinin ne olacağı şeklinde.

Bazen küçük bir bilgi veya dikkat büyük vergisel sonuçlara yol açabilir. Ama vergileri aşmak, yani vergiden kaçınmak o kadar kolay değildir. Konunun önemi ve gereği biraz teknik anlatacağım ama başka türlü mümkün değil. Damga Vergisi Kanunu'na ekli (I) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabidir. Bu tablonun 1'inci bölümünde, mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerden belli bir parayı ihtiva edenlerin binde 7.5 oranında vergiye tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Belli parayı içermeyen sözleşmelerde damga pulu kaldırılırken, 2004 yılında vergi dışına çıkarıldı, yani vergiye tabi değil. Sorun da burada. Ya binde 7.5 oranında vergi ödenecek ya da hiç vergi ödenmeyecek. Taşeron sözleşmeleri genelde büyük işler için yapılıyor, vergi de yüksek oluyor. Örneğin, 10 milyon liralık bir işte damga vergisi 75 bin lira. Taraflardan biri devlet olmadığı için bu vergiyi iki taraf da ayrı ayrı öder.

İhale bedeli üzerinden indirim
Kanunun 10'uncu maddesinde, 'belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı' ifade edeceği, kurala bağlanmıştır. Bir kağıdın, nispi oranda vergilendirilmesi için işlem bedelinin kağıtta açıkça belirtilmiş olması veya bu bedelin matematiksel olarak hesaplanmasına olanak sağlayan rakamlar kağıtta yer almalıdır. Kağıtta atıf yapılan belge veya bilgiler kağıdın parçası sayılır. Bu nedenle kağıtta yazılı metinde bedel yazılmamış olsa bile, bir başka yerde belirlenmiş bedele atıf yapılırsa o bedel bu kağıtta yazılı bedel olarak kabul edilir. Taşeron sözleşmelerinde de eğer yukarıda belirttiğimiz şekilde ihale bedeli üzerinden belli bir indirim yapılacağı şeklinde ifade yer alırsa, ihale bedeline indirim uygulandıktan sonraki rakam sözleşmede yer alan belli paradır. Bu nedenle nispi oranda damga vergisine tabidir ve bu bedel üzerinden vergi hesaplanır.

Danıştay 7. Dairesi de 12.10.2004 tarih ve E:2001/3798, K:2004/2405 sayılı kararında metrekaresi belli olan işe Bayındırlık Bakanlığı'nın belirlediği yapı birim maliyet fiyatlarının uygulanacağı şeklindeki sözleşmenin üzerinde para yazılmamakla birlikte atıf yapılan fiyatlar üzerinden hesaplanabileceği için nispi oranda vergiye tabi olduğuna karar vermiştir.

Yazarı : Kazım YILMAZ